1. Kotea neʼe fai e Manoa ʼi tana iloʼi ʼae ʼe ina maʼu anai hana tamasiʼi?

NEʼE iloʼi e Manoa pea mo tona ʼohoana ʼe mole nā maʼu anai ʼi he temi hanā tamasiʼi. Kaʼe ʼi te tahi ʼaho, neʼe fakaha age e te ʼaselo ʼa Sehova ki te ʼohoana ʼo Manoa ʼe ina maʼu anai hana tama. ʼI logo fakafiafia leva. ʼI tana fakaha kia Manoa te logo ʼaia, neʼe lahi ʼosi tona fiafia. Kaʼe, neʼe ina toe manatuʼi pe ʼe kotea ʼae ʼe fakaʼamu Sehova kia ia ʼi tona ʼuhiga tamai. ʼE nā akoʼi feafeaʼi anai tanā tama ke ʼofa pea mo tauhi kia Sehova kaʼe tokolahi te hahaʼi ʼi Iselaele neʼe natou fai te ʼu meʼa ʼae ʼe kovi? Neʼe kole e Manoa kia Sehova ke ina toe fekauʼi mai tana ʼaselo pea neʼe ina ui fenei: “Ke toe liliu mai kia maua te tagata a te Atua ae nee ke fekaui mai, pea ke ina ako mai kia maua te mea ae e tonu ke ma fai ki te toe ae ka tupu anai!”—Tui Fakamaau 13:1-8.

2. Kotea ʼae ʼe ʼaoga ke kotou fai moʼo akoʼi ʼakotou fanau? ʼE kotou fai feafeaʼi te faʼahi ʼaia? (Vakaʼi te fakamatala ʼae ʼi te ʼa takai “ Te Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu ʼAe ʼe Maʼuhiga ʼAupito Kia Koutou.”)

² ʼI tokotou ʼuhiga tamai mo faʼe, ʼe lagi kotou mahino ki te faʼahi ʼae neʼe logoʼi e Manoa. Pea ʼe kotou toe maʼu te maʼua ʼae ke kotou tokoni ki ʼakotou fanau ke natou iloʼi pea mo ʼoʼofa kia  Sehova. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) (Taaga Lea 1:8) ʼE feala ke kotou tokoni kia natou ke natou ako ʼo ʼuhiga mo Sehova pea mo te Tohi-Tapu ʼi te ako fakafamili. ʼE mahino ia, ʼe mole gata pe ki takotou ako te Tohi-Tapu mo ʼakotou fanau ʼi te vahaʼa fuli. (Lau ia Tetelonome 6:6-9.) Kotea ia te tahi faʼahi ʼe tokoni atu anai ke kotou akoʼi ʼakotou fanau ke natou ʼoʼofa pea mo tauhi kia Sehova? ʼI te alatike ʼaeni, ʼe tou talanoa anai ki te faʼifaʼitaki ʼa Sesu. Logo la neʼe mole maʼu hana tamasiʼi, kaʼe ʼe feala ke kotou ako mai tana faʼahiga faiakonaki pea mo tana akoʼi ʼana tisipulo. Ko Sesu neʼe ʼofa pea mo agavaivai kia natou. Pea neʼe ina maʼu te fakasiosio poto, koia ʼae neʼe lotomahino ai pe neʼe kotea ʼae neʼe natou logoʼi moʼoni. Pea neʼe ina iloʼi pe ʼe feafeaʼi tana tokoni kia natou. Tou vakaʼi pe ʼe tou lava faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi ia Sesu.

3. Neʼe fakaha feafeaʼi e Sesu tona ʼofa ki ʼana tisipulo?

³ Neʼe ui tuʼumaʼu e Sesu ki ʼana tisipulo ʼe ʼofa ia natou. (Lau ia Soane 15:9.) Pea neʼe toe lahi te temi ʼae neʼe nofo ai mo natou. (Maleko 6:31, 32; Soane 2:2; 21:12, 13) Ko Sesu neʼe mole pe ko hanatou tagata faiako kaʼe neʼe ko honatou kaumeʼa. Koia, neʼe mole natou lotolotolua ai ki tona ʼofa ia natou. Kotea ia te ako ʼe tou maʼu mai ia Sesu?

4. ʼE kotou fakaha feafeaʼi ki ʼakotou fanau ʼe kotou ʼoʼofa ia natou? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)

⁴ Kotou fakaha ki ʼakotou fanau ʼe kotou ʼoʼofa mamahi ia natou pea ʼe natou maʼuhiga kia koutou. (Taaga Lea 4:3; Tito 2:4) Ko Samuel, ʼe maʼuli ʼi ʼOsitalalia, ʼe ina ui fenei: “ ʼI taku kei veliveli, neʼe ko te agamahani ʼa Papa ko te lau mai ʼo Te Tohi ʼo Te ʼu Hisitolia Faka Tohi-Tapu ʼi te po fuli. Pea ʼe tali mai ki ʼaku fehuʼi, mo faʼufua mai pea mo ʼumaʼi au ʼi muʼa ʼo taku moe. Kaʼe, neʼe au punamaʼuli  heʼe ki muli age, neʼe au iloʼi neʼe lahilahi ake ia Papa ʼi he famili neʼe mole ko hanatou agamahani ia te fai ʼo te faʼahi ʼaia. Kaʼe, neʼe faiga moʼoni ke ina fakaha mai tona ʼofa kia au. Ki muli age, neʼe malohi ʼama felogoʼi pea neʼe au logoʼi ai toku fiafia pea mo hoku puipui.” Kotou tokoni ki ʼakotou fanau ke natou logoʼi te faʼahi ʼaia. Pea kotou ui tuʼumaʼu fenei kia natou: “ ʼE au ʼofa mamahi ia koe.” Kotou faʼufua mo ʼumaʼi natou. Pea kotou toʼo he temi ke kotou faipalalau, mo kakai pea mo gaoʼi ai mo natou.

5, 6. (1) Kotea ʼae neʼe fai e Sesu moʼo fakaha tona ʼofa ʼae ki ʼana tisipulo? (2) ʼE kotou fakatonutonuʼi feafeaʼi anai ʼakotou fanau?

⁵ Neʼe ui fenei e Sesu: “Ko au, e au valoki pea e au tautea natou fuli ae e au ofa ki ai.” * (Vakaʼi te kiʼi nota.) (Apokalipisi 3:19) Ohage la, neʼe tuʼa lahi te fihi ʼo ʼana tisipulo pe ʼe ko ai ʼae ʼe lahi ia natou. Neʼe mole tuku feiaʼi e Sesu te fihifihia ʼaia. ʼAki he faʼa kataki, neʼe ina fakatonutonuʼi liuliuga ia natou. Kaʼe, neʼe agalelei tuʼumaʼu mo fakatalitali ki tona temi totonu pea mo te koga meʼa ʼae ke ina fakatonutonuʼi ai natou.—Maleko 9:33-37.

⁶ ʼE kotou iloʼi ʼe tonu ke kotou fakatonutonuʼi ʼakotou fanau koteʼuhi ʼe kotou ʼoʼofa ia natou. ʼI ʼihi temi, ʼe feʼauga pe mo takotou fakamahino age pe ʼe koʼe ʼe lelei te meʼa ʼae peʼe kovi. Kaʼe, ʼe feafeaʼi mo kapau ʼe kei hoko atu pe tanatou talagataʼa? (Taaga Lea 22:15) Kotou ako mai te faʼifaʼitaki ʼa Sesu. ʼAki he faʼa kataki, neʼe ina haga fakatonutonuʼi natou ʼaki tana takitaki, mo akoʼi pea mo fakatonutonuʼi natou. Kotou filifili te temi mo te koga meʼa ʼae moʼo fakatonutonuʼi ai natou pea kotou fai te faʼahi ʼaia ʼaki te agalelei.ʼE manatuʼi e te tuagaʼane ʼe higoa ko Elaine ʼi Afelika Saute ia tona faʼahiga fakatonutonuʼi e ʼana matuʼā. Neʼe nā fakamahino tuʼumaʼu age pe ʼe kotea ʼae neʼe nā fakaʼamu ʼo ʼuhiga mo ia. Kapau ʼe nā ui age ʼe fakatuʼā ia ia he neʼe mole fakalogo, ʼe nā fakahoko anai te faʼahi ʼaia. ʼE ina ui fenei: “Neʼe mole he temi neʼe nā fakatonutonuʼi au kaʼe neʼe nā iita peʼe mole nā fakamahino mai te tupuʼaga ʼo toku fakatonutonuʼi.” ʼUhi ko te faʼahi ʼaia, neʼe iloʼi ai e Elaine ʼe ʼoʼofa tuʼumaʼu ʼana matuʼā ia ia.

7, 8. (1) Kotea ʼae neʼe ako e te ʼu tisipulo ʼa Sesu mai tana faikole? (2) ʼE tokoni feafeaʼi ʼakotou faikole ki ʼakotou fanau ke natou falala ki te ʼAtua?

⁷ ʼI te temi ʼae neʼe puke pea mo matehi ai Sesu, neʼe ina kole fenei ki tana Tamai: “Abba, * Tamai, e feala te u mea fuli kia koe, fakamamao atu ia au te ipu aeni! Kae ke aua naa fai ki toku loto, kae ke fai pe ki tou finegalo.” * (Vakaʼi te ʼu kiʼi nota.) (Maleko 14:36) Kotou fakakaukauʼi age muʼa pe ʼe kotea ʼae neʼe logoʼi e te ʼu tisipulo ʼa Sesu ʼi tanatou logo ki tana faikole. Neʼe natou mahino ai, neʼe kei ina kole pe te tokoni ʼo tana  Tamai logo la neʼe haohaoa. Koia ʼae neʼe natou ako ai ʼe tonu anai ke natou toe agavaivai pea mo falala kia Sehova.

⁸ ʼE feala ki ʼakotou fanau ke lahi tanatou ako mai ʼakotou faikole. ʼE mahino ia, ʼe mole kotou faikole pe ke kotou akoʼi ʼakotou fanau. Kaʼe, ka logo ʼakotou fanau ki ʼakotou faikole, ʼe feala ke natou ako ke natou falala kia Sehova. ʼI ʼakotou faikole, ʼaua naʼa kotou kole pe kia Sehova ke tokoni ki ʼakotou fanau kaʼe kotou toe kole ke tokoni atu foki kia koutou. Ko Ana, ʼe maʼuli ʼi Pelesile, ʼe ina ui fenei: “Ka ʼi ai he ʼu fihifihia, ohage la ʼi te temi ʼae neʼe mahahaki ai ʼaku kui, neʼe kole ʼe ʼaku matuʼā kia Sehova te malohi moʼo katakiʼi te aluʼaga ʼaia pea mo maʼu te poto moʼo toʼo he ʼu tonu ʼe lelei. Maʼiape la mo te temi ʼae neʼe faigataʼa ʼaupito ai, neʼe nā tuku ʼonā fihifihia ki te ʼu nima ʼo Sehova. Pea ki muli age, neʼe au ako ai ke au falala kia Sehova.” Kotou kole kia Sehova te malohi ke kotou lototoʼa ʼi te faifakamafola ki he vahaʼa fale peʼe ko te kole ki tokotou patolo he ʼu ʼaho malolō ki te fakatahi. Moka logo ʼakotou fanau ki takotou faikole, ʼe natou mahino ai ʼe kotou falala ki te tokoni ʼa Sehova pea ʼe natou toe fai feia anai.

9. (1) Neʼe akoʼi feafeaʼi e Sesu ʼana tisipulo ke natou agavaivai pea ke mole natou manatu pe kia natou totonu? (2) Kotea te ako ʼe kotou fakaha anai ki ʼakotou fanau?

⁹ Neʼe ui e Sesu ki ʼana tisipulo ke natou agavaivai pea ke mole natou manatu pe kia natou totonu. Pea neʼe ina toe fakaha age ai kia natou te aga ʼae ʼe tonu ke fai. (Lau ia Luka 22:27.) Neʼe sisio ʼana apositolo ki te ʼu sakilifisio neʼe ina fai ki te tauhi kia Sehova pea mo tana tokoni ki ʼihi. Pea neʼe natou ako ai ke natou toe fai feia. ʼE toe feala ke kotou akoʼi ki ʼakotou fanau ʼaki ʼakotou faʼifaʼitaki. Ko Debbie, neʼe ko ʼana fanau ʼe toko lua, ʼe ina ui fenei: “Neʼe au fiafia moka fakatahi  toku ʼohoana mo ʼihi moʼo fakahoko tana gaue ʼi tona ʼuhiga tagata ʼafeā. Koteʼuhi neʼe au iloʼi ʼe tokaga tuʼumaʼu anai toku ʼohoana ki tomatou famili.” (1 Timoteo 3:4, 5) Neʼe malave feafeaʼi te aga ʼa Debbie pea mo tona ʼohoana ko Pranas ki tonatou famili? ʼE ui e Pranas neʼe fia kau tuʼumaʼu ʼana fanau ki te ʼu gaue ʼo te ʼu fakatahi. Neʼe fiafia ʼana fanau, mo maʼu ʼona kaumeʼa lelei pea neʼe nā fia fakatahi mo ʼona tehina mo tuagaʼane. Ia ʼaho nei, ko te kiʼi famili fuli ʼaia ʼe natou tauhi kia Sehova ʼi te selevisi temi katoa. Kapau ʼe kotou agavaivai pea mole kotou manatu pe kia koutou totonu, ʼe kotou ako ki ʼakotou fanau ke natou lotolelei ʼo tokoni ki ʼihi.

10. Neʼe fakaha feafeaʼi e Sesu ia te fakasiosio poto?

¹⁰ Neʼe maʼu e Sesu ia te fakasiosio poto. Neʼe mole tokaga tafitō pe ki te ʼu meʼa ʼae neʼe fai e te hahaʼi, kaʼe ki te tupuʼaga ʼo tanatou fai te faʼahi ʼaia. Neʼe ina iloʼi te ʼu meʼa ʼae ʼi ʼonatou loto. Ohage la, ʼi te tahi ʼaho neʼe ʼomai te hahaʼi ʼo Kalilea ʼo kumi ia ia. (Soane 6:22-24) Neʼe ina iloʼi te tupuʼaga ʼo tanatou ʼomai kia ia. Pea neʼe mole natou ʼomai ʼo fakalogo tana faiakonaki kaʼe neʼe natou ʼomai he neʼe natou fia kakai. (Soane 2:25) Neʼe iloʼi e Sesu pe neʼe kotea ʼae neʼe natou logoʼi moʼoni. Pea neʼe ina fakatonutonuʼi natou ʼaki te faʼa kataki pea mo fakamahino age te ʼu fetogi ʼae ʼe tonu ke natou fai.—Lau ia Soane 6:25-27.

11. (1) ʼE kotou faiga feafeaʼi ke kotou mahino ki te ʼu meʼa ʼae ʼe logoʼi e ʼakotou fanau ʼi te minisitelio? (2) ʼE kotou tokoni feafeaʼi ki ʼakotou fanau ke natou fiafia ʼi te minisitelio?

¹¹ Logo la ʼe mole kotou iloʼi te ʼu meʼa ʼae ʼi te loto ʼo te hahaʼi, kaʼe ʼe feala ke kotou maʼu te fakasiosio poto. Ohage la, ʼe feala ke kotou faiga ke kotou mahino ki te meʼa ʼae ʼe logoʼi e ʼakotou fanau ʼi te minisitelio. ʼE lagi kotou feʼekeʼaki fenei: “ ʼE natou fakatalitali koa ki te temi ʼae ʼe ʼosi ai takotou gaue faifakamafola?” Kapau ʼe kotou sisio ʼe mole fiafia ʼakotou fanau ʼi te minisitelio, kotou faiga ke lahi age tanatou leleiʼia te minisitelio. Kotou tuku age he ʼu kiʼi gaue ke natou fai ke feala ai hanatou logoʼi ʼe ʼi ai tonatou ʼaoga.

12. (1) Kotea ia te fakatokaga neʼe fai e Sesu ki ʼana tisipulo? (2) He koʼe neʼe ʼaoga moʼoni ki te ʼu tisipulo ʼa Sesu tana fakatokaga?

¹² Kotea te tahi faʼahi neʼe toe fakaha ai e Sesu te fakasiosio poto? Neʼe ina iloʼi ʼe feala ki he lakahala ʼe tahi, ke ina taki ki he tahi age lakahala ʼo iku ai leva ki he agahala mamafa. Pea neʼe ina fakatokaga ʼana tisipulo ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. Ohage la, neʼe iloʼi e ʼana tisipulo ko te ʼu felaveʼi fakasino heʼe ʼaoga ʼe mole lelei. Koia, neʼe fakatokaga ai natou e Sesu ʼo ʼuhiga mo te aluʼaga ʼae ʼe ina taki ai ki te aga heʼe ʼaoga. Neʼe ina ui fenei: “Ko ae e sio ki he fafine i he sio manumanu, kua tono ia ia mo te fafine aena i tona loto. Kapau e fakatupu higa kia koe tou foi mata matau, kapei ia ia o li mamao maia koe.” (Mateo 5:27-29) Pea tahi, neʼe maʼuʼuli te ʼu tisipulo ʼa Sesu ʼi te lotolotoiga ʼo te kau Loma ʼae neʼe natou fai te ʼu aga heʼe ʼaoga. Pea neʼe natou fia sioʼi te ʼu gaoʼi ʼe fai ai te ʼu aga heʼe ʼaoga pea mo he ʼu lea kovi. Koia ʼae neʼe fai ai e Sesu he fakatokaga ʼofa ki ʼana tisipulo ke natou tekeʼi he meʼa ʼe faigataʼa ai tanatou fai te meʼa ʼae ʼe lelei.

13, 14. ʼE kotou tokoni feafeaʼi ki ʼakotou fanau ke natou tekeʼi te ʼu fakafiafia heʼe ʼaoga?

¹³ ʼI tokotou ʼuhiga tamai mo faʼe, ʼe feala ke kotou maʼu te fakasiosio poto moʼo puipui ʼakotou fanau ke ʼaua naʼa natou fai he meʼa ʼe mamahi ai Sehova. Meʼa fakaʼofaʼofa foki, koteʼuhi ia ʼaho nei ko te ʼu fanau kua feala tanatou sioʼi he ʼu ʼata kovi. ʼE mahino ia, ʼe tonu ke kotou fakaha ki ʼakotou fanau ko te sioʼi ʼo te ʼu ʼata heʼe ʼaoga ʼe kovi. Kaʼe, ʼe feala ke kotou fai he tahi age puleʼaki moʼo  puipui ai natou. Kotou fai te ʼu fehuʼi ʼaeni: “ ʼE iloʼi koa e ʼaku fanau ko te ʼu ʼata kovi ʼe fakatupu tuʼutamaki? Kotea te tupuʼaga ʼo tanatou fia sioʼi te ʼu pāki peʼe ʼata ʼaia? Kapau ʼe natou to ki te hele ʼae ke natou sioʼi te ʼu ʼata kovi, ʼe au faiga koa ke natou ʼomai ʼo palalau faʼifaʼitaliha mai ki he meʼa pe ʼe feala ai hanatou kole tokoni mai?” Tatau aipe pe ʼe kei natou liliki, ʼe feala ke kotou ui fenei kia natou: “Kapau ʼe kotou sisio ki he meʼa ʼi te Neti ʼo tupu ai takotou fia iloʼi meʼa fuli ki te ʼu felaveʼi fakasino pea mo kotou fia sioʼi te faʼahi ʼaia, fakalelei ʼokotou loto ʼomai ʼo palalau mai. ʼAua naʼa kotou matataku mo ufiufi ʼi te kole tokoni mai. Koteʼuhi ʼe au fiafia anai ʼi te tokoni atu.”

¹⁴ Ka kotou filifili he fakafiafia maʼa kotou totonu, kotou manatuʼi ʼe feala ke kotou liliu ko he faʼifaʼitakiʼaga lelei ki ʼakotou fanau. Ko Pranas ʼae neʼe kua tou talanoa ki ai, ʼe ina ui fenei: “ ʼE feala ke kotou palalau ki he ʼu tuʼuga meʼa, kaʼe ko ʼakotou fanau ʼe natou sioʼi te meʼa ʼae ʼe kotou fai pea mo faʼifaʼitakiʼi.” Kapau ʼe kotou tokakaga tuʼumaʼu ke maʼa te ʼu musika, mo te ʼu tohi pea mo te ʼu ʼata ʼae ʼe kotou filifili, ʼe kotou tokoni anai ki ʼakotou fanau ke natou toe fai feia.—Loma 2:21-24.

15, 16. (1) He koʼe ʼe kotou tui papau ʼe tokoni atu anai ia Sehova ki te akoʼi ʼo ʼakotou fanau? (2) Kotea ʼae ka tou talanoa ki ai ʼi te alatike ka hoa mai?

¹⁵ Kotea ʼae neʼe hoko ʼi te temi ʼae neʼe kole tokoni ai ia Manoa kia Sehova ke ina fakahoko lelei tona ʼuhiga tamai? “Nee tali leva e te Atua te kole a Manoa.” (Tui Fakamaau 13:9) Tamai mo koe faʼe, ko Sehova ʼe toe fagono anai ki ʼakotou faikole. ʼE tokoni atu anai ke kotou akoʼi ʼakotou fanau pea mo fakaha tokotou ʼofa, mo takotou agavaivai pea mo maʼu te fakasiosio poto.

¹⁶ ʼE tokoni atu anai ia Sehova ke kotou akoʼi ʼakotou fanau ʼi tanatou kei liliki. Pea ʼe feala ke tokoni atu ke kotou akoʼi natou ʼi tanatou kua lalahi. ʼI te alatike ʼae ka hoa mai, ʼe tou talanoa anai pe ʼe tokoni feafeaʼi atu te faʼifaʼitaki ʼo Sesu ʼo ʼuhiga mo te ʼofa, mo te agavaivai pea mo te fakasiosio poto moʼo akoʼi ʼakotou fanau ʼae kua lalahi ke natou tauhi kia Sehova.