NOAH nge chon e tabinaw rok e yad bay u taabang u nap’an ni be aw e n’uw nib gel. Mu susunnag yaarad ni yad bay u lan fare arke ma bay e magal rorad nib achig ramaen, machane mo’maw’ ni ngar guyed owcherad, ma yad be rung’ag lingan e n’uw nib gel ni be aw nga daken e chig ko fare arke, ma be gad e ran nga dow. Ma dabisiy ni ke chalbarad nga lingan e pi n’em ni yad be rung’ag.

Ma nap’an ni sap Noah ngak chon e tabinaw rok, ma dabisiy ni kari felfelan’. Ngiyal’ nem ma ke kireban’ e tin ni ka bay e girdi’, machane de kireban’ Noah, ya yad girdien e tabinaw rok ni yad ba t’uf rok e yad bay u taabang, ma dariy ban’en nib kireb ni ke buch rorad. Ba mutrug ni meybil Noah nib ga’ laman ni be pining e magar, ya nge yag ni ngar rung’aged e n’en ni be yog.

Noah e be’ nib gel e michan’ rok, ma bochan e re n’ey ma aram fan ni baadag Jehovah Got ni nge ayuweg nge tabinaw rok. (Hebrews 11:7) Machane gur, nap’an ni nge aw e n’uw ma daki t’uf ni nge yag e michan’ ngorad? Danga’, ba t’uf ni nge yag e michan’ ngorad ko tin ni bay yib e rran nga m’on nib mo’maw’ e par riy. Maku arrogodad e ngiyal’ ney ni gad be par u ba ngiyal’ ni ke gel e wagagey ko gubin ban’en. Ere, ngad guyed ko mang e rayog ni ngad filed ko michan’ rok Noah.

I ulul e n’uw ni nge aw ni “40 e rran nge nep’.” (Genesis 7:4, 11, 12) Me ga’ e ran i yan. Ma rayog ni nge guy Noah ni be ayuweg Jehovah e piin nib mat’aw maku be gechignag e piin nde mat’aw e ngongol rorad.

Bochan fare Ran nib ga’ me tal e togopluw ni tababnag e pi engel. Boor e pi engel ni kar folgad rok Satan, mar paged e “gin ni yad ma par riy” u tharmiy ni ngar pared e ppin nu fayleng mar fakayed e bitir nib n’un’uw mab tagiyet. (Jude 6; Genesis 6:4) Dariy e maruwar riy ni ke felfelan’ Satan u nap’an ni garer e togopuluw, ya rayog ni nge kirebnag e n’en nth’abi fel’ ni ke sunmiy Jehovah u fayleng ni aram e girdi’.

Ma nap’an ni ga’ e ran ma fapi engel nra togopuluwgad ngak Got e ra n’aged dowrad ngar sulod nga tharmiy, ma dakuriy biid ni ku rayog downgin e girdi’ ngorad. Kar n’aged pi leengirad nge bitir rorad u fayleng ni ngar m’ad nge tin ni ka bay e girdi’ u taabang.

Nap’an Enok ni sogonap’an medlip e chibog u m’on riy, me ginang Jehovah e girdi’ ni be yog nra thang e piin nib kireb e ngongol rorad, ma darur pigpiggad ngak Got. (Genesis 5:24; Jude 14, 15) Nap’an e ngiyal’ nem nge mada’ ko chiney ma ke gel e kireb ko girdi’, ma yad be kirebnag e fayleng, miki yoor ngongolen e cham nge bugel. Ere, kan thang e fan rorad. Gur, ke felfelan’ Noah nge chon e tabinaw rok ya kan gechignag e pi girdi’ nem ni yad ba kireb?

Danga’, ma ku arrogon Jehovah nib Got ni ma runguyey nde felfelan’ ngay ni ngan gechignagrad. (Ezekiel 33:11) Ke rin’ urngin ban’en nrayog rok ni fan e nge ayuweg boor e girdi’. Ke tay chilen ngak Enok ni nge ginang e girdi’, miki yog ngak Noah ni nge toy fare arke. Rib gel e maruwel ni i tay Noah nge chon e tabinaw rok ni ngar toyed fare arke nib ga’ u lan boor e duw ni be guyrad e girdi’. Miki pow’iy Jehovah Noah ni nge “machibnag e tin nib mat’aw.” (2 Peter 2:5) I rin’ Noah e n’en ni rin’ Enok ni be ginang e girdi’ ko pufthin ni yira tay ngorad. Mang e rin’ e pi girdi’ nem? Nap’an ni immoy Jesus u tharmiy me guy e pi n’en ni  i rin’ e girdi’ u nap’an Noah me weliy murung’agrad ni gaar: “Da ur nanged [“tiyan’rad, NW”] e n’en ni bay yib ngorad nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni baaram ni yib e ran nge tharey e binaw nge fekrad ni yad gubin.”​—Matthew 24:39.

Mu susunnag rogon e par rok Noah nge chon e tabinaw rok u lan fa 40 e rran u tomuren ni ning Jehovah e mab ko fare arke. Nap’an e pi rran nem ni be aw e n’uw nib gel ma bay e maruwel ni nge rin’ fa meruk i girdi’ u lan fare Arke u reb e rran nge reb. Ni bod rogon ni ngar ayuwegned yad nge gin ni yad be par riy, ma ngkur ayuweged fapi gamanman. Machane, me mithmith fare arke nib tomgin. Ma bochan ni be yib fare rran nga lang me “chibiy fare barkow [“arke, NW”] u daken e but’ nga lang.” (Genesis 7:17) Re n’ey e ke dag fini rib gel gelngin Jehovah ni Gubin Ban’en Ma Rayog Rok!

Dabisiy ni ke pining Noah e magar ngak Jehovah u laniyan’ ni bochan ni ke ayuwegrad chon e tabinaw rok nge bochan ni ke fanayrad Jehovah ni ngar ginanged fapi girdi’ ni kar m’ad u wuru’ fare arke ni bochan fare ran nib ga’. Fa ngiyal’ i nem ni ur ginanged e girdi’ e sana yibe lemnag ni dariy fan e maruwel ni yad be rin’. De motoyil e pi girdi’ nem! Dabisiy ni bay pi walagen Noah ni pumoon nge ppin, nge bitir rorad ni yad ba fas u m’on ni nge yib fare ran nib ga’ ni nge tharey e fayleng, machane dariy bagayad ni motoyil ko thin ni i machibnag. (Genesis 5:30) Ere, ngiyal’ nem ni yad bay u lan fare arke, ma ke yag ni nge fel’ lanin’rad ni bochan ni yad be lemnag e ngiyal’ ni baaram ni ur gayed rogon ni ngar ayuweged e yafas ko pi girdi’ nem u daken e machib ni ur ted.

Nap’an Noah nge mada’ ko ngiyal’ ney ma dawori thil Jehovah. (Malaki 3:6) I weliy Jesus Kristus ni ngiyal’ ney ni gad bay riy e taareb rogon ko “fa ngiyal’ i n’em nnap’an Noah.” (Matthew 24:37) Gad bay u ba ngiyal’ ni be thilthil gubin ban’en ma ke yoor e wagagey, ma ke chugur ko ngiyal’ ni ngan thang e re m’ag nib kireb ney. Ma ngiyal’ ney e ku be pi’ e girdi’ rok Got e ginang ngak e piin ni yad ra motoyil. Ere, ga ra fol ko re ginang nem, fa? Ma faanra ga baadag e tin riyul’ ni yibe machibnag, ma ga ra un i weliy ngak e tin ni ka bay e girdi’? Ke dag Noah nge chon e tabinaw rok e kanawo’ ni ngad folgad riy.

Nap’an ni be pes fare arke, ma girdi’ ni yad bay u langgin e yad be rung’ag lingan e ren riy ni be  chubchub. Gur, ke rus Noah ni bochan ga’ngin e n’ew ara be lemnag ni gathi rib gel fare arke ma rayog ni nge kireb? Danga’. Girdi’ e ngiyal’ ney ni dariy e michan’ rorad e rayog ni ngar lemgad ni aram rogon, machane Noah e ba gel e michan’ rok. Be yog e Bible ni gaar: “Michan’ rok Noah ngak Got e ir e ayuweg . . . me toy fare barkow ni ark fithingan.” (Hebrews 11:7) Mang e ke michan’ Noah ngay? Ke micheg Jehovah ni nge ayuweg Noah nge urngin chon e tabinaw rok nge fapi gamanman ngar mageygad nib fas u nap’an ni yib e Ran nge tharey e fayleng. (Genesis 6:18, 19) Faen ni sunmiy e palpalth’ib, nge fayleng nge urngin ban’en ni bay riy e dabiyog rok ni nge ayuweg fare arke ni nge dabi kireb, fa? Ba mutrug nrayog! Ke pagan’ Noah ngak Jehovah ni nge lebguy e n’en ni ke micheg. Ma ir nge chon e tabinaw rok e ra “fosgad nde li’rad e ran.”​—1 Peter 3:20.

Tomuren fa 40 e rran nge nep’, me tal fare n’uw. Ke buch e re n’em ko December 2370 B.C.E ko calendar rodad. Machane, kab n’uw nap’an ni nge par chon e tabinaw rok Noah u lan fare arke. Re arke nem ni bay e girdi’ nge gamanman riy e ka be un ko ran nge mada’ ko ngiyal’ ni ke taw nga daken e pi burey. (Genesis 7:19, 20) Rayog ni ngad susunnaged rogon ni yarmiy Noah nge pifak ni Shem, Ham, nge Japheth e maruwel ni ngar duruw’iyed, mar klinnaged, fapi gamanman ya nge par nib fel’ fithik’ i dowrad. Ere, riyul’ ni fare Got ni ir e ke mongmoreg fapi gamanman ya nge yag ni nga ranod nga lan fare arke e ku rayog rok ni nge tayrad ni yad ba mongmor u nap’an fare Ran nib ga’. *

Ke yoloy Noah urngin ban’en ni i buch rorad. Ma bochan e re n’em ni rin’ ma ke tamilangnag e ngiyal’ ni tabab ni nge aw e n’uw nge yan i taw ko ngiyal’ ni ke tal e n’uw riy. Maku be m’ug riy ni 150 e rran ni tharey e ran e binaw. Me munmun, me tabab ni nge sul fare ran nga but’. Me yan i reb e rran, me gif fare arke nga daken e “burey nu Ararat” ni bay ko fare nam ni ka nog yu Turkey ngay e ngiyal’ ney. Re ngiyal’ i nem e ra yan i aw ko pul ni April ko 2369 B.C.E., ma tomuren 73 e rran ko pul ni June, me gagiyel p’ebugul fapi burey. Tomuren dalip e pul, ko September me dugliy Noah ni nge luf yu yang ko chig ko fare arke, mab mudugil ni ke yib angin e re n’em ni rin’ ya ke m’ug ramaen e tamilang, ma ke yib e nifeng nib fel’ nga lan fare arke. U m’on riy me tabab Noah ni nge guy ko rayog ni ngan par ko fare binaw fa, ma aram me pag ba arche’ ni raven ni nge changeg, me yan fare arche, ngki sul, ma aram miki pag ba arche ni dove nge changeg me yan nge mada’ ko ngiyal’ ni ke pirieg bang ni nge toffan ngay.​—Genesis 7:24–8:13.

Dariy e maruwar riy, ni i tiyan’ Noah ko tin nib t’uf rorad ni fan ko tirok Got ban’en. Rayog ni ngad lemnaged rarogon chon e tabinaw rok ni kar pared nga taabang ni ngar meybilgad mar weliyed murung’agen rogon ni be ayuwegrad e chitamangirad nu Tharmiy. I pagan’ Noah ngak Jehovah u urngin ban’en ni rin’. Yugu aram rogon ni rayog ni nge guy ni ke “melik’ e but’” u tomuren reb e duw, machane ku de bing e mab ni nge yan chon e tabinaw rok nge fapi gamanman nga wuru’ fare arke. (Genesis 8:14) I sonnag Noah Jehovah ni nge yog ngak e ngiyal’ nrayog ni nge yan nga wuru’ fare arke.

Piin Lolugen e tabinaw e ngiyal’ ney e rayog ni ngar filed boor ban’en rok Noah ni i par nib yul’yul’. I ayuweg gubin e gamanman nge girdi’ ni yad bay u tan pa’. U m’on ni nge rin’ boch ban’en ma ma lemnag e n’en nib m’agan’ Jehovah ngay. Faan gad ra rin’ gubin ban’en ni gad be folwok ko michan’ rok Noah, ma gad ra fek i yib e tow’ath ngak e piin nib t’uf rodad.

I yog Jehovah ngak Noah ni gaar: “Marod leengim, nge pi fakam ni pumoon, nge pi leengirad nga wuru’ e barkow [“arke, NW”]. I fol girdien e tabinaw rok Noah ko n’en ni yog Jehovah, ma ranod nga wuru’ fare Arke ni yad ba m’on, mfini lay fapi gamanman u tomur. Ni uw rogon? Gur, dar yaramgad? Danga’, ya be yog e thin ko Bible ni “yad yu ulung ni bmit nga bang mab mit nga bang.” (Genesis 8:15-19) Nap’an ni kar bad nga wuru’ fare arke, ma ke yag ni ngar pogofanniged e nifeng nib fel’, ma nap’an ni yad bay u daken fare burey nu Ararat, ma rayog ni nge guy Noah nge chon e tabinaw rok ni kan beechnag e fayleng. Daki moy fapi girdi’ nib n’un’uw mab tagyet, ma dakuriy e cham nge bugel, maku dakuriy fapi engel ni ur togopuluwgad nge piin nib kireb. * Ke  mab e kanawo’ ko girdi’ bayay ni ngar ululgad ko par u fayleng.

Manang Noah e n’en ni nge rin’. I tabab ni nge liyor ngak Jehovah. Ke fal’eg e altar me fanay boch fapi gamanman nib beech ni fek nga lan fare arke ni “medlip e pumoon nge medlip e ppin” ni nge pi’ ni maligach ngak Got. (Genesis 7:2; 8:20) Gur, ba fel’ u wan’ Jehovah e re maligach nem?

Thin ko Bible e be yog ni gaar: ‘Ma faray Somol bon fare maligach nrib fel’.’ Rib gel e kireban’ ni tay gum’irchaen Got u nap’an ni guy e kireb ni be rin’ e girdi’ u fayleng, machane nap’an ni guy Jehovah ni be par Noah nge chon e tabinaw rok ni yad ba yul’yul’, ma yad be athamgil ni ngar rin’ed e n’en nib m’agan’ ngay ma rib gel e felfelan’ ni ke tay. Manang Jehovah ndawor da flontgad. Miki ulul fare thin nu Bible ngki gaar: “Ka nap’an ni kabran e girdi’, ma ba kireb e lem rok.” (Genesis 8:21) Gad ra guy rogon ni i gum’an’nag Jehovah ir ma i runguy e girdi’.

Nap’an ni togopuluw Adam nge Efa, me bucheg Got waathan fare but’, ma aram me mo’maw’ ni nge tugul e woldug riy, machane nap’an Noah me chuweg Got e re buch waathan nem. Lamek ni chitamangin Noah e tunguy e re ngachal nem ngak, ndabisiy ni be yip’ fan e “Toffan”, ara ngan “Fal’eg Lanin’uy” ma ki yiiynag nra pow’iy fak e girdi’ nga ba ngiyal’ nrayog ni ngar chuwgad ko re buch waathan nem. Dabisiy ni ke felfelan’ Noah u nap’an ni nang nra lebug fare yiiy, ma ra fel’ rogon e but’ u nap’an ni yira milay’nag. Ma aram fan ni tabab Noah ni nge un ko milay’.​—Genesis 3:17, 18; 5:28, 29; 9:20.

Miki pi’ Jehovah boch e motochiyel ni nge pow’iy e piin owchen Noah nde mo’maw’ ni ngan fol riy, nib muun ngay fare motochiyel ni be yog ndab ni thang e pogofan ku be’ nge rogon ni ngan fanay e racha’. Miki fal’eg Got e m’ag ni fan ko girdi’ ma aram e ke micheg ngorad ndab ki pi’ e ran ni nge thang urngin mit e yafas u fayleng bayay. Ma aram e ke sunmiy e rigim ni be micheg nriyul’ e n’en ni ke yog. Ere, ngki mada’ ko ngiyal’ ney ma urngin e rigim ni gad ra guy e be puguran ngodad fare n’en ni ke micheg Jehovah.​—Genesis 9:1-17.

Faanra de riyul’ e n’en ni buch rok Noah, ma sana ra m’ay e re yat nem u tomuren ni kan weliy murung’agen fare rigim. Machane Noah e riyul’ ni immoy, ma de mom e yafas rok. Bochan ni girdi’ e ngiyal’ nem e ba n’uw nap’an e yafas rorad, ma tomuren ni ke tharey e ran e fayleng me par Noah nib fas ni 350 e duw, ma boor e gafgow nge magawon ni ke mada’nag. Ke oloboch Noah u nap’an ni chingaw, miki ngongliy Kanaan ni fak Ham reb e denen nib ubchiya’, ma re n’ey ni rin’ e ke yibnag e magawon ko tabinaw rok. Ke yag rok Noah ni nge guy e piin ni owchen ni kar denengad ya kar uned ko liyor ko liyos, ma nap’an Nimrod ma yad be un ko cham. Machane, ke guy Noah Shem ni fak ni ke dag ngak girdien e tabinaw rok feni rib gel e michan’ rok.​—Genesis 9:21-28; 10:8-11; 11:1-11.

Bod rogon Noah, ba t’uf ni ngad pared nib gel e michan’ rodad. Faanra bay boch e girdi’ u toobdad nde mich Got u wan’rad, ara kar talgad ko pigpig ngak, mab t’uf ni ngad pared nib gel e michan’ rodad ni bod rogon Noah. Yul’yul’ ni dag Noah e ba ga’ fan u wan’ Jehovah. Yog Jesus ni, “en nra athamgil nge mada’ ko tomur e ra yog e yafos ngak.”​—Matthew 24:13.