KENGGIN E RE KE BABYOR NEY | FARE MAHL NI KE THIYEG RAROGON E FAYLENG

En Nriyul’ ni Be K’aring e Mahl nge Gafgow

Fa Bin Som’on e Mahl u Fayleng e mus ko rofen ni November 11, 1918. I tal e pi siyobay, ma rib gel e felfelan’ ni tay e girdi’, ya yad be churu’ u lan e kanawo’. Machane de yag ni ngar pared ni yad ba felfelan’ nib n’uw nap’an. Ku bay ban’en ni i gafgownag e girdi’ u tomuren fare mahl ni kub gel e kireb riy, ko fare talin e cham ni ka nog e masin gun ngay.

Nap’an e duw ni 1918 ko pul ni June, me af ba mit e m’ar nib gel ni ka nog e Spanish flu ngay ko pi salthaw ni yad bay u France. De n’uw nap’an min nang ko uw feni rib gel e ubchiya’ ko re miti m’ar nem. U lan in e pul ma boor e salthaw nu Meriken nra m’ad ko re m’ar nem ko tin nli’rad ngar m’ad. Ma tomuren ni m’ay e mahl ma fapi salthaw nra sulod nga Meriken e ke af e re m’ar nem ngorad, ma aram me garer ko girdi’ u ga’ngin yang e fayleng.

Tomuren ni m’ay e mahl ma kari gel e gafgow ko girdi’. Nap’an ni m’ay e mahl ko duw ni 1918 ma yooren e girdi’ nu Europe e ra m’ad ko bilig. Ma nap’an e duw ni 1923 ma dabkiyog ni ngan fanay e salpiy nu Chiyamen. Ma nel’ e duw nga tomuren e mahl ma ke mo’maw’ e par ko girdi’ u ga’ngin yang e fayleng. Ma nap’an e duw ni 1939 me tabab fa bin l’agruw e mahl u fayleng nib ulul ko fa bin som’on e mahl. Mang e ke k’aring e pi magawon ney?

FARE POW KO TIN TOMUREN E RRAN

Pi yiiy u Bible e be ayuwegdad ya nge yag ni ngad nanged ko mang e be k’aring e pi n’ey ni nge buch, mab tamilang e re n’ey u nap’an e Bin Som’on e Mahl u Fayleng. I yiiynag Jesus Kristus nra ‘reb e nam me cham ngak reb e nam’ ma ra yib e uyungol nge m’ar nib machreg ni ma af. (Matthew 24:3, 7; Luke 21:10, 11) Ki yog ngak pi  gachalpen ni pi n’em nra m’ug e aram bang ko fare pow ko tin tomuren e rran. Fare babyor ni Revelation e be tamilangnag boch ban’en ni be dag ni pi gafgow u fayleng e bay rogon ko fare mahl ntay u tharmiy.​—Mu guy fare thin ni kenggin e  “Mahl u Fayleng nge Mahl u Tharmiy.”

Re ke babyor ney e be weliy murung’agen aningeg ni’ ni yad be yan u daken aningeg i os. Maku yu ngiyal’ e yima yog ni yad fa aningeg ni’ ko fare Apocalypse. Fa dalip i cha’ ni yad be yan u daken dalip i os e be yip’ fan e magawon ni yiiynag Jesus u m’on riy ni aram e ra un mahl, ma ra lich e ggan, ma ra yoor e liliy nib machreg ni ma af. (Mu guy fare thin ni Kenggin e  “Riyul’ ni Be Lebug fare Yiiy ni Murung’agen Aningeg Ni’ ni Yad Be Yan u Daken Aningeg i Os?”) Ba tamilang nnap’an ni tabab e bin som’on e mahl u fayleng ma aram me gel e gafgow i yan. Ma be tamilangnag e Bible ni Satan e ir e k’aring e pi magawon nem. (1 John 5:19) Gur, bay ba ngiyal’ ni yira taleg Satan?

Be micheg fare babyor ko Revelation ngodad ni “dabki n’uw nap’an ni nge par” Satan. (Revelation 12:12) Aram fan ni kari gel e damumuw rok, ma be magawonnag e par ko girdi’. Machane, pi gafgow nge magawon ni gad be guy e ngiyal’ ney e be micheg ni dabki n’uw nap’an ma yira thang Satan.

 YIRA KIREBNAG E MARUWEL ROK FARE MOONYAN’

Fa Bin Som’on e Mahl u Fayleng e thilyeg boor ban’en u rarogon e par ko girdi’. Ngiyal’ ney e ke tabab ni nge ulul e mahl, maku ba’ yu ulung i girdi’ ni ur gayed rogon ni ngar thilyeged e n’en ni ma rin’ e am, ma dakuriy e pagan’ u thilin e pi tayugang’ ko am. Pi n’ey e be micheg nriyul’ ni ka non’ Satan nga wuru’ e tharmiy. (Revelation 12:9) Re pilung ney ni be gagiyegnag e fayleng ndabiyog ni ngan guy e be ngongol ni bod reb e pilung nib kireb ya manang ni dabki n’uw nap’an ni nge gagiyeg. Nap’an nra mus e pi rran nem ni nge gagiyeg Satan riy, ma pi kireb ni sum u tomuren e Bin Som’on e Mahl u Fayleng e ra chuw ni manemus.

Bochan e yiiy u Bible ma bay fan ni nge pagan’um ni dabki n’uw nap’an ma Jesus Kristus ni ir e Pilung nu tharmiy e ra “kirebnag e maruwel rok e re Moonyan’ nem.” (1 John 3:8) Bokum milyon e girdi’ ni yad ma yibilay Gil’ilungun Got ni nge yib. Me gur, ga ma rin’ e re n’ey? Bochan e re Gil’ilungun nem, ma piin ni yad ba yul’yul’ e yad ra guy ni ke lebug e n’en nib m’agan’ Got ngay u roy u fayleng, ma gathi tin nib m’agan’ Satan ngay. (Matthew 6:9, 10) U tan e Gagiyeg rok Got ma dakuriy e ngiyal’ ni yira mahl bayay. (Psalm 46:9) Ga ra fil murung’agen e re Gil’ilungun nem, ma ga ra magey ni gab fas nge taw ko ngiyal’ nra gapas e fayleng!​—Isaiah 9:6, 7.

[Thin ni bay u tan e sasing ni bay ko page 5]

 Mahl u Fayleng nge Mahl u Tharmiy

Sogonap’an 19 e chibog u m’on ko Bin Som’on e Mahl u Fayleng, me ognag Satan “urngin e nam u fayleng” ngak Jesus. (Matthew 4:8, 9) Me siyeg Jesus e re n’em ni kan ognag ngak, me tomur riy me weliy murung’agen fare Moonyan’ ni ir e “en ni be gagiyegnag e girdi’ nu roy u fayleng.” (John 14:30) Ki yoloy apostal John ni gaar: “Tin ni ka ba’ e girdi’ nu fayleng e ke suweyrad Faanem nib Kireb.”​—1 John 5:19.

Bochan ni Satan ni Moonyan’ e ir e be gagiyegnag e re fayleng ney, ere ba puluw ni nga nog ni ir e ke k’aring e Bin Som’on e Mahl u Fayleng nge pi gafgow ni yib nga tomuren. Fare babyor ko Revelation e be weliy rogon ni ke k’aring Satan e pi gafgow u fayleng u nap’an e duw ni 1914. Baaray boch e thin ni be weliy murung’agen e pi n’en ni ke buch ko guruy ni 12 ko fare babyor ni Revelation:

Verse 7 Kan mahl u tharmiy, me cham Mikael (Jesus Kristus) nge fare dragon ni aram (Satan).

Verse 9 Fare Moonyan’ “ni ir faanem ni bannag e girdi’ nu fayleng ni polo’” e ka non’ nga fayleng.

Verse 12 “Bayi gafgow e fayleng nge day! Ya ke yib fare Moonyan’ ngomed ni kari damumuw, ya manang ndaki n’uw nap’an ni nge par.”

Rogon e thin ko Bible nge rogon e pi n’en ni ke buch u fayleng e be micheg nni mahl u tharmiy u tomuren ni tabab Gil’ilungun Got ko gagiyeg ko duw ni 1914. * U lan e re duw nem e ni mahl u tharmiy ngu fayleng.

[Boch e thin nra tamilangnag murung’agen]

[Thin ni bay u tan e sasing ni bay ko page 6]

 Riyul’ ni Be Lebug fare Yiiy ni Murung’agen Aningeg Ni’ ni Yad Be Yan u Daken Aningeg i Os?

Fare os nib wechwech, ni en ni bay u daken e aram ba pilung nu tharmiy. Fare Pilung ni aram Jesus Kristus e ir e ra yibnag e tin nib mat’aw ban’en. (Psalm 45:4) N’en nra rin’ ko som’on e ra chuweg Satan nge pi moonyan’ rok u tharmiy.​—Revelation 6:2; 12:9.

Fare os nib row, ni en bay u daken e kan pi’ gelngin ni nge “fek e mahl nga daken e fayleng.” (Revelation 6:4) Nap’an e duw ni 1914 ma ke garer e mahl u ga’ngin yang e fayleng. Nap’an ni m’ay e bin taareb e mahl u fayleng, ma 21 e duw nga tomuren me tabab e bin l’agruw e mahl, maku boor e girdi’ ni yim’ riy. Kan susunnag ni sogonap’an 60 milyon e girdi’ ni kar m’ad u nap’an e re mahl nem. Ka nap’an e duw ni 1945, ma girdi’ u lan reb e binaw e ba ga’ ni yad be cham ngorad maku boor i yad ni be yim’. Boch e girdi’ ni yad ma yoloy murung’agen chepin e girdi’ kakrom e kar susunnaged ni boor ko raay milyon e girdi’ ni kar m’ad u nap’an e mahl u lan fa reliw’ e chibog ni ke yan.

Fare os nib talumor, ni en ni bay u daken e ke kol ba thabthabel nga pa’ ni be yip’ fan e uyungol. (Revelation 6:5, 6) Nap’an e bin som’on e mahl u fayleng, ma un ning yu pa’ i kanawo’ ya nge dabkiyog ni nge yan e girdi’ riy, ma aram me yim’ sogonap’an 750,000 e girdi’ nu Chiyamen ni bochan e uyungol. Nap’an e duw ni 1921 ma boor ko 2 milyon e girdi’ nu Russia nra m’ad ko bilig, ku boor ban’en ni buch u ga’ngin yang e fayleng ni aray rogon. Kan susunnag ni sogonap’an 70 milyon e girdi’ ni kar m’ad ko bilig u nap’an e bin 20 e chibog. Gubin e duw ma boor ko dalip milyon e bitir ni dawori gaman 5 e duw rorad ni yad ma yim’ ni bochan e der gaman e ggan ni ngar ked.

Fare os nib ol ramaen, ni en ni bay u daken e ke fek e yam’ i yib. (Revelation 6:8) Bin som’on e m’ar nib gel ni yim’ boor e girdi’ riy ko bin 20 e chibog e aram fare Spanish flu. Ba thilthil urngin e girdi’ ni yim’ ko re m’ar ney, machane bay be’ ni ke susunnag ni sogonap’an 50 milyon e girdi’ ni kar m’ad ko re m’ar ney. I yog reb e babyor ni gaar: “Ka nap’an ni sum e girdi’ ke mada’ ko chiney ma ireray e re miti m’ar ni ke yim’ boor e girdi’ riy, mus ko fare m’ar ko boro’ ma gathi aram urngin e girdi’ ni yim’ riy.” (Man and Microbes) Fare m’ar ni Smallpox nge m’ar ko neng nge safrit e ku boch e m’ar ni ma af ni ke li’ bokum milyon e girdi’ ko bin 20 e chibog.