KE N’UW nap’an ni ke par Enok. Rayog nsana ba mo’maw’ rogon ni ngad susunnaged e re n’ey u lanin’dad. Machane bin riyul’ riy e, i par e re moon nem nge yan i gaman 365 e duw rok. Gad ra lemnag e re n’ey, ma aningeg yay nib mun ngay nib n’uw nap’an e yafos rok ko girdi’ e ngiyal’ ney. Machane, yugu aram rogon yangaren e ngiyal’ nem, ma gathi ri kari pilibthir. Girdi’ e ngiyal’ nem ni ke pag 5000 e duw ni ke yan e kab gel e n’uw nap’an ko yafos rorad ko girdi’ e ngiyal’ ney. Adam ni ir e bin th’abi som’on e pumoon e nap’an nni gargeleg Enok ma ke gaman nel’ miriay e duw rok. Ma tomuren nni gargeleg Enok, miki par Adam u lan dalip miriay e duw. Machane, bay boch e girdi’ ni owchen Adam nra pared ni kab n’uw nap’an e yafos rorad ngak. Ere, faan gad ra lemnag ma ngiyal’ nem ni ke gaman 365 e duw rok Enok e ri kab gel, ma rayog ni ngan taarebrogonnag ngak be’ ni kab n’uw nap’an nra par. Machane, bin riyul’ riy e gathi aram rogon e n’en ni buch rok.

Ngiyal’ nem e ke par e yafos rok Enok nga thatharen e riya’. Am susunnag yaan ni be mil ma be lemnag rarogon e togopuluw ni be tay e girdi’ ngak ni bochan e thin rok Got ni ka fini weliy ngorad. Kari damumuw e pi girdi’ nem, ma ri yad be fanenikan. Dubrad ni ngar motoyilgad ko n’en ni be machibnag ngorad, maku yad be fanenikay fare Got ni ke l’og Enok ni nge yan i machibnagrad. Yad manang ndabiyog ni ngar chamgad ngak Jehovah ni ir e Got rok Enok, machane yad manang nrayog ni ngar lied Enok! Sana rayog ni i lemnag Enok e ngiyal’ nem ko ka ra guy chon e tabinaw rok fa danga’. Gur, i lemnag e ppin rok, nge fapi ppin ni fak, ara Methuselah ni fak, ara Lamek ni tungin? (Genesis 5:21, 23, 25) Gur, aram e nge mus e yafos rok u rom?

Enok e ir be’ ni bay murung’agen u lan e Bible nri buchuuw ban’en ni kan weliy u murung’agen. Kemus nri dalip e thin nu Bible nrib ngoch e kan weliy murung’agen riy. (Genesis 5:21-24; Hebrews 11:5; Jude 14, 15) Machane, re dalip i thin nu Bible nem e ba gaman nrayog ni nge ayuwegdad ni ngad nanged rarogon e re moon ney nrib gel e michan’ rok. Bay e tabinaw rom nib t’uf ni ngam pi’ e tin nib t’uf rorad, fa? Bay ba ngiyal’ nthingar mu par ni gab mudugil ni fan ko pi n’en ni kam fil ni ga manang nib puluw, fa? Faanra ke buch boch ban’en rom ni aray rogon, ma boor ban’en nrayog ni ngam fil ko michan’ rok Enok.

Nap’an ni immoy Enok, ma kari gel e kireb ko girdi’. Girdi’ e ngiyal’ nem e yad e bin medlip e mfen nra bad nga tomuren Adam. Machane, ba chugur rarogon fithik’ i dowrad nga rarogon Adam nge Efa u m’on ni ngar denengow. Aram fan nrib n’uw nap’an e yafos ko girdi’ e ngiyal’ nem. Yugu aram rogon ma rib kireb e ngongol rorad ma kki kireb e tha’ u thilrad Got. Gubin yang ni yibe cham riy. I tabab e re ngongol nem u nap’an e bin l’agruw e mfen nga tomuren Adam u nap’an ni chel Kain nge li’ Abel ni walagen. Ku immoy be’ ni owchen Kain ni i uf nga rarogon nrayog rok ni nge li’ boor e girdi’ ngak Kain! Nap’an ni yib e bin dalip e mfen nga tomuren, ma aram miki sum yugu ba mit e ngongol nib kireb. I tabab e girdi’ ni ngaur fanayed e ngachal rok Jehovah, machane gathi ur rin’ed e re n’ey ni bochan e yad be liyor ngak, ya ur fanayed e ngachal rok Got u reb e kanawo’ ni be m’ug riy ni yad be darifannag.​—Genesis 4:8, 23-26.

Nap’an ni yib Enok ma kari garer e mit nem e liyor ni googsur. Ere, nap’an ni ilal Enok, ma bay ban’en nthingari dugliy. Gur, nge m’ag ir ko girdi’ e ngiyal’ nem? Fa nge gay e bin riyul’ e Got ni aram Jehovah ni ir e en ni ke sunmiy lan e lang nge fayleng? Dabisiy nri gel e michan’  rok u nap’an ni fil murung’agen Abel ni yim’ ni bochan e i pigpig ngak Jehovah u reb e kanawo’ nib M’agan’ ngay. Ere, ku ireray e n’en ni dugliy Enok ni nge rin’. Be gaar e Genesis 5:22 (BT): “I liyor [Enok] ngak Got.” Re thin ney e be tamilangnag ni yigoo Enok e ir e immoy e ngiyal’ nem ni be liyor ngak Got u fithik’ bogi girdi’ ndariy fan Got u wan’rad. Ir e en nth’abi som’on ni be yog e Bible ni i fol rok Got.

Ku be yog e re thin nu Bible ney nu tomuren ni fakay Enok Methuselah, miki ulul ni nge liyor ngak Jehovah ara nga i fol rok. Ere, ba tamilang ni tabab Enok i fakay e bitir u nap’an ni ke gaman sogonap’an 65 e duw rok. Immoy leengin, machane der yog e Bible fithingan, ma kki fakay “boch e bitir” ni pumoon nge ppin. Ba tamilang ni faanra nga i fol reb e matam rok Got maku be pi’ e tin nib t’uf ko tabinaw rok, ma aram e thingari ayuweg chon e tabinaw rok u rogon nib m’agan’ Got ngay. Ku manang Enok nib m’agan’ Jehovah ngay ni ngar parew leengin u taabang me par nib yul’yul’ ngak. (Genesis 2:24) Ku dariy e maruwar riy ni i rin’ e tin nrayog rok ni nge fil murung’agen Jehovah Got ngak pi fak. Ere, mang angin ni yib riy?

Der tamilangnag e Bible murung’agen e re n’ey. Dariy ban’en ni be yog u murung’agen e michan’ rok Methuselah ni fak Enok, ni aram e en nth’abi n’uw nap’an ni par nrogon ni be yog e Bible, me yim’ u ba ngiyal’ u nap’an fare duw ni yib e Ran i Tharey e Fayleng. Machane, i fakay Methuselah be’ ni ka nog Lamek ngak. Nap’an nni gargeleg Lamek, ma ka bay Enok ni tutuw rok, me par Enok nib pag raay e duw mfini yim’ nga tomuren. Nap’an ni ilal Lamek ma ir be’ nrib gel e michan’ rok. I thagthagnag Jehovah nga laniyan’ ni nge yiiynag murung’agen Noah ni fak. Ma re thin nem ni yiiynag e lebug u tomuren ni yib fare Ran i Tharey e Fayleng. Noah e ku bod Enok ni chitamangin e tutuw rok ni bochan e ku ir be’ ni be yog e Bible ni i fol rok Got. Machane, de nang Noah owchen Enok. Yugu aram rogon me dag e kanawo’ nib fel’ nrayog ni nge folwok Noah riy. Ma rayog ni fil Noah murung’agen e re n’ey rok Lamek ni chitamangin, ara Methuselah ni tutuw rok, ara Jared ni chitamangin Enok ni yim’ u nap’an ni ke gaman 366 e duw rok Noah.​—Genesis 5:25-29; 6:9; 9:1.

Kum lemnag e n’en nib thil u thilin Enok nge Adam. Yugu aram rogon nib flont Adam, machane i denen nib togopuluw ngak Jehovah ma de yag ni nge dag e kanawo’ nib fel’ ni nge folwok e piin owchen riy. Me Enok e yugu aram rogon nde flont, machane i fol rok Got me dag e kanawo’ nib fel’ nrayog ni nge folwok e piin owchen riy u rogon ni i par nib gel e michan’ rok. I yim’ Adam u nap’an ni ke gaman 308 e duw rok Enok. Ere gur, i kireban’ girdien e tabinaw rok Adam ngak u nap’an ni yim’? Dariy bagadad ni manang. Machane, yugu aram rogon, ma i par Enok ni “be fol rok Got.”​—Genesis 5:24, BT.

Faanra bay e tabinaw rom nthingar mu pi’ e tin nib t’uf rorad, ma bay ban’en nrayog ni ngam fil ko michan’ rok Enok. Yugu aram rogon nib t’uf ni ngam pi’ e tin nib t’uf ko tabinaw rom ni fan ko par rorad, machane tirok Got ban’en e aram e n’en nth’abi ga’ fan ni ngam ayuweg chon e tabinaw rom riy. (1 Timothy 5:8) Gathi kemus ni ngam rin’ e re n’ey u daken e thin ni ga ma yog, ya thingar kum rin’ u daken e ngongol rom. Faan ga ra dugliy ni ngam fol rok Got ni bod rogon ni rin’ Enok, mag pag e pi motochiyel rok Got ni nge pow’iy e yafos rom, ma aram e ku rayog ni ngam dag e kanawo’ nib manigil nrayog ni nge folwok chon e tabinaw rom riy.

Dabisiy ni i kireban’ Enok ni bochan e yigoo ir e ngiyal’ nem e ba mich Got u wan’, ma be par u fithik’ bogi girdi’ ndariy fan Got u wan’rad. Machane gur, i guy Jehovah ni Got rok e n’en ni i rin’? Arrogon. I taw nga ba  ngiyal’ ma aram me pi’ Jehovah e thin nge yib ko re tapigpig rok nem nib yul’yul’. I pi’ e thin ngak ni nge weliy ko girdi’ e ngiyal’ nem. Ki tay Jehovah Enok ni nge mang reb e profet. Ma ir e en nth’abi som’on ni bay murung’agen e thin ni machibnag u lan e Bible. Gad manang e re n’ey ni bochan e nni thagthagnag nga laniyan’ Jude ni walagen Jesus ni nge yoloy murung’agen e re yiiy rok Enok nem bokum e chibog nga tomuren. *

Mang e yiiynag Enok? Baaray e n’en ni yog ni gaar: “Mu sapgad! I Somol e bay yib ni ke un boor e biyu’ e engel rok nib thothup ngak, ni nge pufthinnag e girdi’ ni urngin, me gechignag urngin e girdi’ ntadenen ndariy fan Got u wun’rad, min gechignagrad ni bochan urngin e ngongol ni ur ngongliyed ndariy Got u lanin’rad nge urngin e thin nib kireb ni ke yog e pi girdi’ nem nib togopluw ngak Got!” (Jude 14, 15) Rib mich u wan’ Enok nra buch e re n’ey. Rogon u wan’ e bod ni ke mu’ Got i rin’ e n’en ni be yiiynag murung’agen. N’en ni gad be fil ko re n’ey e: I yiiynag Enok murung’agen ban’en nrib mich u wan’ nra buch. Ere, aram fan ni yiiynag u reb e kanawo’ ni be m’ug riy ni gowa ke buch e pi n’em!​—Isaiah 46:10.

Uw rogon u wan’ Enok ni nge weliy e pi thin ney ngak urngin e girdi’ e ngiyal’ nem? Am lemnag feni gel e re ginang nem ni nge pi’ ko girdi’. I fanay fapi thin ni ‘tadenen,’ nge ‘dariy Got u lanin’rad,’ nge “togopluw” ni nge weliy murung’agen gelngin e kireb ko girdi’ e ngiyal’ nem, nge murung’agen e ngongol nib kireb ni yad be rin’, nge rogon ni yad be rin’ e pi ngongol nib kireb nem. Re yiiy nem e i puguran ngak e girdi’ e ngiyal’ nem gelngin ni kari kireb e ngongol rorad ni ka nap’an nni chuweg Adam nge Efa u Eden. Ma yira thangrad u nap’an nra yib Jehovah ni ke un e pi “engel rok nib thothup ngak” ni bokum biyu’ urngirad ni ngar thanged e girdi’ ni kireb e ngiyal’ nem. I weliy Enok e re thin ney ko girdi’ e ngiyal’ nem nde rus ni yugu aram rogon ni i rin’ ni yigoo ir! Machane, immoy Lamek e ngiyal’ nem ni kab bitir, ma dabisiy ni i ngat nga rogon ni i machib e tutuw rok nda i rus. Ma gad manang ko mang fan ni ngat ko re n’ey.

Michan’ rok Enok e rayog ni nge k’aringdad ni ngad fithed gadad ko gad be lemnag e re fayleng ney ni bod rogon ni be lemnag Got fa danga’. Fare thin ni i machibnag Enok murung’agen e ka bay rogon ngodad e ngiyal’ ney. I pag Jehovah e Ran nge Tharey e Fayleng nge li’ urngin e girdi’ nib kireb u nap’an Noah ni bod rogon ni yiiynag Enok nra buch. Machane, re magothgoth nem ni buch u nap’an Noah e be dag yaan reb e magothgoth ni kab ga’ ni bayi yib. (Matthew 24:38, 39; 2 Peter 2:4-6) Chiney e bay Got ni ke un e pi engel rok ngak ni yad ba thothup ni yad be son ni ngar pufthinnaged e girdi’ nib kireb ni bay e ngiyal’ ney. Ere, gad gubin nib t’uf ni ngad fal’eged i lemnag fapi thin ni weliy Enok mu kud weliyed ko girdi’ e ngiyal’ ney. Machane, rayog ni nge togopuluw chon e tabinaw nge pi fager rodad ngodad. Maku rayog ni ngad lemnaged ni yigoo gadad e gad be rin’ e re maruwel ney u fithik’ chon e tabinaw rodad ara pi fager rodad. Machane, de pag Jehovah Enok, maku arrogon e pi tapigpig rok ni yad ba yul’yul’ ngak e ngiyal’ ney ndabi pagrad!

Uw rogon ni mus e yafos rok Enok? Bin riyul’ riy e, ka boor ban’en ndan nang u murung’agen e yam’ ni tay ko pi n’en ni i rin’ u lan e yafos rok. Fare thin ni bay u Genesis e kemus ni be gaar: “I par Enok ni be fol rok Got, ma aram ma da kun guy ni bochan e ke fek Got.” (Genesis 5:24, BT) Uw rogon ni fek Got Enok? Fare thin ni bay ko Hebrews 11:5 nrogon ni kan pilyeg u yu ken e Bible e be yog ni ke fek Got Enok nga tharmiy. Machane, dabiyog ni nge yan i aw ni aram rogon, ya be yog e Bible ni Jesus Kristus e ir e en nth’abi som’on nni faseg ko yam’ me yan nga tharmiy.​—John 3:13.

Re thin nem ni bay ko Hebrews 11:5 e rogon ni kan pilyeg u yu ken e Bible e be yog ni kan tay Enok nga bang ya nge dabi guy e yam’. Mang e be yip’ fan e re n’ey? Ba  mudugil ni gagiyegnag Got ni nge yim’ Enok nde thamiy e amith ni ma tay e girdi’ u m’on ni ngar m’ad. Machane, som’on e micheg Got ngak nib ‘fel’ u wan’.’ Ni uw rogon? U m’on ni nge yim’, ma rayog nsana pilyeg Got e changar rok nge guy e fayleng ni ke paradis. Ma nap’an ni be guy e re n’em ni aram e mich riy nib fel’ u wan’ Got, ma aram me yim’. Nap’an ni yoloy apostal Paul murung’agen boch e pumoon nge ppin ni yad ba yul’yul’ ngak Got, me yog ni gaar: “Urngin e pi girdi’ ney nra m’ad nib mich Got u wun’rad.” (Hebrews 11:13) Tomuren ni yim’ Enok, ma sana rayog ni i gay e pi toogor rok downgin machane, ‘dariy bagayad ni pirieg’ nsana bochan e yan i tay Jehovah nga bang ndariy be’ ni manang murung’agen ni bochan e nge dabiyog ni yan e girdi’ ra feked downgin ngaur darifannaged ara ra fanayed ni fan ko liyor ni googsur. *

Ere, ngad fanayed e pi thin ney ni kan fek u Bible ni ngad susunnaged rogon e yam’ ni tay Enok. Machane, dab mu pagtalin ni kemus e n’en ni gad manang u murung’agen e re n’ey. Ere, mu susunnag yaan Enok ni be mil ma kari magaf. Bay e pi toogor rok ni yad be lol’og ni kar ra damumuwgad ngak ni bochan e thin ni be machibnag ngorad. Ere, yan i pirieg Enok bang ni nge mith riy me toffan buchuuw, machane manang ndab ki n’uw nap’an min pirieg. Ma manang nib gel e gafgow ko yam’ ni yira tay ngak. Ere, nap’an ni bay u rom ni be toffan, ma aram me meybil ngak Got. Ma aram mi ri thamiy ni kari gapas laniyan’. Ma aram me pig e changar rok nge guy yaan boch ban’en, ma aram min fek nga bang nrib palog.

Mu susunnag ni ke guy reb e fayleng nrib gel e thil u rarogon ko bin ni immoy riy e ngiyal’ nem. Re fayleng nem ni ke guy e rib fel’ yaan ni bod rogon fare milay’ nu Eden, machane dariy e kerubim ni ke yororiy ni nge dabi yan e girdi’ ngay. Ri boor e girdi’ u rom ni kari fel’ fithik’ i dowrad ma kar pagelgad bayay, ma yad be par u fithik’ e gapas. Dakuriy e fanenikan ma dakunir gafgownag e girdi’ u daken e pi ngongolen e liyor ni googsur ni i guy Enok ni un rin’. Ki nang Enok gelngin e t’ufeg, nge pagan’ ni ke tay Jehovah ngak, miki nang nib fel’ u wan’. Manang ni aram e gin ni bay rogon ni nge par riy. Nap’an ni thamiy Enok e re gapas nem ni ke yib ngak, ma aram me moleg owchen me yim’ ni gowa kari mol nder lik’ay.

Keb i mada’ ko ngiyal’ ney ma ka bay Enok u laniyan’ Jehovah Got ndawori pagtalin! I micheg Jesus boch nga tomuren nra yan i taw nga ba ngiyal’ ma urngin e piin ni yad bay u laniyan’ Got e yad ra rung’ag laman Kristus ma aram mar fosgad mar pared u reb e fayleng nib beech nrib fel’ yaan mab gapas.​—John 5:28, 29.

Ga baadag ni ngam un e ngaram? Am lemnag gelngin e felfelan’ ni ga ra tay u nap’an ni ga ra mada’nag Enok. Kum lemnag urngin ban’en nib manigil ni gad ra fil u murung’agen! Nap’an ni gad ra mada’, ma rayog ni nge yog ngodad ko ba puluw e n’en ni kad susunnaged u rarogon e yam’ ni tay fa danga’. Machane, bay ban’en nib t’uf ni ngad filed u murung’agen Enok e ngiyal’ ney. Tomuren ni weliy Paul murung’agen Enok, ma aram me yog ni gaar: “Dariy be’ nra fel’ u wan’ Got ni faanra de mich Got u wan’.” (Hebrews 11:6) Ere, rib ga’ fan ni ngad athamgilgad ni gad gubin ni nge dab da rusgad ni ngad folwokgad ko michan’ rok Enok!