1. Mang e baadag Got ni fan ko fayleng?

RIB fel’ e n’en ni baadag Got ni fan ko fayleng. Baadag Jehovah ni nge sug e fayleng ko girdi’ ni yad ba felfelan’ mab fel’ fithik’ i dowrad. Be yog e Bible ni “yung Somol ni Got bangi woldug u lan yu Eden, . . . me gagiyegnag urngin mit e gek’iy nge tugul nib fel’ yaan ma be k’uf nib fel’ wom’engin.” Ma tomuren ni sunumiy e bin som’on e pumoon nge ppin, ni Adam nge Efa, me tayrow nga lan e re gi milay’ nem me gaar ngorow: “Mu diyengow nge yoor pi fakmew, nge wer e piin ni owchemew nga gubin yang u fayleng ngar pired riy mi yad suwey.” (Genesis 1:28; 2:8, 9, 15) Ere, baadag Got ni nge yag e bitir ngak e girdi’ mi yad ga’nag fare gi milay’ nge taw nga ga’ngin yang e fayleng mu ur ayuweged e gamanman.

2. (a) Uw rogon ni kad nanged nra lebug e n’en ni baadag Got ni fan ko fayleng? (b) Mang e be yog e Bible u murung’agen e yafas ni manemus?

² Ga be finey ma rayog ni nge par e girdi’ u paradis u fayleng ni bod ni baadag Got? Ke gaar Got: “Tin ni ke m’ay i lemnag rog e dabiyog ni nge thil; ya gu ra rin’  urngin e tin ni ke m’ay i lemnag rog.” (Isaiah 46:9-11; 55:11) Arrogon, tin ni ke lemnag Got e rib mudugil nra rin’! Ke gaar: “De ngongliy [e fayleng] nge tay ni bangi ted ndariy ban’en riy ma der tugul ban’en riy, yi tay ni ngi i par e girdi’ riy.” (Isaiah 45:18) Uw rogon e re miti girdi’ ni baadag Got ni nge par u fayleng ma uw n’umngin nap’an ni baadag ni ngar pired? Ke fulweg e Bible ni ke gaar: “Piin ni yad mmat’aw e bay ra pired u daken e binaw u fithik’ e gapas, me par ni taferad ni dariy n’umngin nap’an.”​—Psalm 37:29; Revelation 21:3, 4.

3. Mang gafgow e bay u fayleng e ngiyal’ ney? Mang boch e deer ni yira fith?

³ Ke m’ug ndawori yag ko girdi’ ni ngar pired ni manemus. Ka yad be m’ar ma yad be yim’ maku yad be cham ngaur lied bochi yad. Bay ban’en ni ke buch ya de lemnag Got ni nge par e fayleng ni bod rogon ni gad be guy e chiney. Ere mang e ke buch? Mang fan ni dawori lebug e n’en ni baadag Got? Dariy baken babyoren e chep ni ke yoloy e girdi’ nrayog ni nge yog ngodad e n’en ni ke buch ya magawon e ke tabab u tharmiy.

4, 5. (a) Mini’ e non ngak Efa u daken ba porchoyog? (b) Uw rogon nrayog rok be’ nib fel’ mab yul’yul’ ni nge thil nge mang ba moro’ro’?

⁴ Ken nsom’on e babyor ko Bible e be weliy murung’agen ba engel ni togopuluw ngak Got u lan e milay’ nu Eden. Be yog e Bible ni ir “fare porchoyog.” Machane gathi riyul’ nib porchoyog e be non. Ya bin tomur e babyor ko Bible e ke tamilangnag ni ir “Moonyan’, ara Satan, ni ir faanem ni bannag e girdi’ nu fayleng ni polo’.” Kun pining “fare porchoyog ni ke  kakrom,” ngak. (Genesis 3:1; Revelation 12:9) Re engel nem nib gel ma kub kan ndabiyog ni ngan guy nga owchey e non u daken ba porchoyog ngak Efa. Ba mudugil ni immoy e re engel nem u nap’an ni i fal’eg Got rogon e fayleng ni fan ko girdi’.​—Job 38:4, 7.

⁵ Urngin ban’en ni sunumiy Jehovah e ba flont, ere uw e yib e re “Moonyan’” nem ara “Satan” riy? Fulweg riy e reb fapi engel nib gel gelngin ni fak Got e togopuluw ngak Got me mang Moonyan’. Uw rogon ni buch e re n’em? Rayog rok be’ nib fel’ mab yul’yul’ ni nge thil nge mang ba moro’ro’. Uw rogon nra buch e re n’em? Faanra i par be’ ni be ar’arnag e tin nib kireb. Ma nap’an nra mab e kanawo’ ngak me rin’ e n’en ni be ar’arnag.​—Mu beeg e James 1:13-15.

6. Uw rogon ni mang reb e engel ni fak Got Satan ni Moonyan’?

⁶ Aram e n’en ni rin’ Satan ni Moonyan’. I rung’ag e n’en ni yog Got ngak Adam nge Efa ni ngar diyengow nge yoor pi fakrow ngar wergad u fayleng. (Genesis 1:27, 28) I lemnag Satan u wan’ me gaar: ‘Rayog ni nge liyor urngin e pi girdi’ ney ngog ma dab kur liyorgad ku Got!’ Ere, gel e lem nib kireb u gum’irchaen me rin’ e n’en ni i lemnag ni aram e nge bannag Efa u murung’agen Got. (Mu beeg e Genesis 3:1-5.) Ere, ke mang “Moonyan’” ni fan e re bugithin nem e “Be’ ni Ma T’ar e Thin nga Daken Be’.” Miki mang “Satan” ni fan e re bugithin nem e “Tatogopuluw.”

7. (a) Mang fan ni yim’ Adam nge Efa? (b) Mang fan ni ma pilibthir urngin pi fak Adam mi yad yim’?

⁷ U daken e malulfith nge sasalap me bannag Satan ni Moonyan’ Adam nge Efa ngar togopuluwgow ngak Got. (Genesis 2:17; 3:6) Wenegan ni yib e ra m’ow ni bod rogon ni yog Got nra buch rorow nfaanra dab ra  folgow. (Genesis 3:17-19) Ere, daki flont Adam u tomuren ni denen ma ke af e denen rok ngak urngin pi fak. (Mu beeg e Roma 5:12.) Rayog ni ngan taarebrogonnag e re n’ey ko yurba’ i n’en ni yima lith e flowa riy. Faanra ba thilpar bang riy, ma mang e ra buch ko flowa ni yira lith riy? Gubin e flowa ni yira lith riy ma kub thilpar. Ku arrogon ni ke af e denen rok Adam ngak urngin e girdi’ ma dakur flontgad. Aram fan ni ma pilibthir urngin e girdi’ mi yad yim’.​—Roma 3:23.

8, 9. (a) Mang togopuluw e tay Satan ngak Got? (b) Mang fan nde gur Got nge thang e fan rok fa piin ni kar togopuluwgad ngak?

⁸ Nap’an ni waliy Satan Adam nge Efa ngar denengow nib togopluw ngak Got ma aram e ke par ni ir tapgin e togopuluw. I siyeg ni nge fol u rogon ni ma gagiyeg Jehovah. Ere ke aw ni be gaar Satan: ‘Got e ba kireb rogon ni ma gagiyeg. Ba malulfith l’ugun ma der ma pi’ e tin nib fel’ ko girdi’ rok. De t’uf ko girdi’ ni nge gagiyegnagrad Got ya rayog ni ngar turguyed rorad e tin nib fel’ nge tin nib kireb. Ra fel’ rogorad ni faanra gag e gu gagiyegnagrad.’ Mang e nge rin’ Got ko re n’em ni kan darifannag ma kan togopuluw ngak? Boch e girdi’ e ma lemnag ni susun e ngan li’ e pi cha’ nem  e ngiyal’ nem ngar m’ad. Machane faan manga ni thang e fan rorad e ngiyal’ nem, ma gur, ra tamilang fan e togopuluw ni ke tay Satan? Ga be lemnag nre n’ey e ra micheg nib mat’aw rogon ni ma gagiyeg Got?

⁹ Rib fel’ rogon ni ma turguy Jehovah e tin nib mat’aw ban’en arfan nde gur nge thang e piin ni kar togopuluwgad ngak. I lemnag Got nib t’uf e tayim ni ngan son ya nge yag nni micheg nde puluw e thin ni yog Satan nib togopuluw ngak mab malulfith l’ugun.  Ere, turguy Got ni nge pag e girdi’ ngar gagiyegniged yad u tan pa’ Satan u ba ngiyal’. Guruy ni 11 ko re ke babyor ney e gad ra weliy riy fan ni ke pag Jehovah e girdi’ ni ngar gagiyegniged yad nge fan ni dawor ni pithig e re magawon nem. Machane bfel’ ni ngad lemnaged e pi deer ni baaray: Ba puluw ni nge mich u wan’  Adam nge Efa e n’en ni ke yog Satan ngorow ni yugu aram rogon ndariy ban’en ni ke rin’ ngorow nib fel’, fa? Urngin ban’en ni bay rorow ma Jehovah e ke pi’, ere gur, ba puluw ni ngar lemnagew ni Jehovah e ba kireb mab sasalap l’ugun? Faan mang e gur, ma mang e ga ra rin’?

10. Uw rogon ni ngam micheg nib riyul’ e tin ni ke yog Jehovah?

¹⁰ Bfel’ ni ngaud lemnaged e pi deer ney ya gad gubin ni be yib e pi magawon ney ngodad e ngiyal’ ney. Rayog ni ngam fol rok Jehovah ya nge yag ni pi’ e fulweg ko togopuluw ni tay Satan. Maku rayog ni ngam tay ni Jehovah e Pilung rom ma ga dag ni be lifith Satan l’ugun. (Psalm 73:28; mu beeg e Proverbs 27:11.) Machane, gad be guy ni kemus nri in e girdi’ u fithik’ bokum bilyon e girdi’ nu fayleng e kar turguyed ni ngar uned ko ba’ rok Got. Re n’ey e ke sum reb e deer riy nib ga’ fan. Re deer nem e, Riyul’ ni be fil e Bible ni Satan e be gagiyegnag e re fayleng ney, fa?

11, 12. (a) Uw rogon ni micheg Satan ni ir e be gagiyegnag e fayleng u nap’an ni guy rogon ni nge waliy Jesus? (b) Mang e ku be micheg ni Satan e ir e be gagiyegnag e fayleng?

¹¹ De maruwar u wan’ Jesus ni Satan e ir e be gagiyegnag e re fayleng ney. I fal’eg Satan ba maang’ang nge dag “urngin e nam nu fayleng nge fel’ngin ngak” Jesus. Me micheg ngak Jesus ni gaar: “Faan ga ra ragbug nga but’ ngam ta’ fag mu gu pi’ e pi n’ey ni urngin ngom.” (Matthew 4:8, 9; Luke 4:5, 6) Mu lemnag e re n’ey. Faan manga gathi Satan e pilung ko pi nam nem, ma gur, rayog ni nge ognag ngak Jesus? De yog Jesus ni gathi Satan e suwon e pi nam nem ya faan manga gathi ir ma ra yog.

 ¹² Riyul’ ni Jehovah e ir e Got nth’abi gel gelngin ni ir e ke Sunmiy e palpalth’ib. (Revelation 4:11) Machane dariy bang u lan e Bible ni be yog ni Jehovah Got fa Jesus Kristus e be gagiyegnag e re fayleng ney. Ya ri yog Jesus ni Satan e ir e “en ni be gagiyegnag e girdi’ nu roy u fayleng.” (John 12:31; 14:30; 16:11) I weliy apostal John murung’agen e re tatogopuluw nem ni Satan ni gaar: “Tin ni ka ba’ e girdi’ nu fayleng e ke suweyrad Faanem nib Kireb.”​—1 John 5:19.

13. Mang fan nib t’uf reb e fayleng nib beech?

¹³ Ra chuw reb e duw ma ke gel boch e kireb u fayleng. Ke sug e fayleng ko salthaw ni yad be mahl, nge girdi’ ko am nib sasalap nge tayugang’ ko teliw ni yad ma dake modingniged yad nge girdi’ nrib gel e kireb rorad. Dabkiyog ni ngan chuweg e kireb u fayleng. Machane be yog e Bible ni ke chugur e mahl rok Got ni Armageddon ni aram e ngiyal’ nra chuweg Got e re fayleng nib kireb ney. Re fayleng nib kireb ney e ran thilyeg nga reb e fayleng nib beech.​—Revelation 16:14-16.

14. Mini’ e ke mel’eg Got ni nge mang Pilung u Gil’ilungun? Uw rogon ni kan yiiynag e re n’ey?

¹⁴ Ke mel’eg Jehovah Got Jesus Kristus ni nge mang Pilung ko Am Rok ara Gil’ilungun u tharmiy. Kab kakrom ni yiiynag e Bible ni gaar: “Ka ni gargeleg bochi tir ngodad! Ka ni pi’ bochi pagel ngodad! Me ir e bayi mang pilung rodad. Ma bay nog fithingan ni . . . ‘Pilung ko Gapas.’ Gelngin nib pilung e bay i ga’ i yan; gin ni bay i gagiyeg riy e yugu bay i par u fithik’ e gapas.” (Isaiah 9:6, 7) I fil Jesus ngak pi gachalpen ni ngar yibilayed  e re am ney nge yib ni gaar: “Ma ga par ni gur e ga be gagiyegnagmad, min rin’ e tin nib m’agan’um ngay u roy u but’ ni bod rogon ni yibe rin’ u tharmiy.” (Matthew 6:10) Gad ra fil u lan e re ke babyor ney nra chuweg Gil’ilungun Got urngin e am ko re fayleng ney me mang birok e am e par nga luwan e pi am nem ni gubin. (Mu beeg e Daniel 2:44.) Me paradisnag e re fayleng ney.

15. Mang e “bin nib beech e fayleng”?

¹⁵ Be micheg e Bible ngodad ni gaar: “Machane ke yog Got ni bay sum e bin nib beech e lan e lang nge bin nib beech e fayleng, ni aram e tin nib mat’aw e ngongol e bay i par riy, ni ereray e pi n’en ni gadad be sonnag.” (2 Peter 3:13; Isaiah 65:17) “Fayleng” u roy e be yip’ fan e girdi’ ni be par u fayleng. Ere, fa “bin nib beech e fayleng” e be yip’ fan ba ulung i girdi’ ni yad ba fel’ u wan’ Got.

16. Mang e tow’ath nth’abi fel’ nra yag ngak e piin ni yad ba fel’ u wan’ Got? Mang e gad ra rin’ me yag e re tow’ath nem ngodad?

¹⁶ I micheg Jesus ni yira tow’athnag e piin ni yad ba fel’ u wan’ Got ko “yafos ndariy n’umngin nap’an” u lan e bin nib beech e fayleng. (Mark 10:30) Mu pithig e Bible rom ko John 3:16 nge 17:3 ngam beeg e n’en ni yog Jesus ni gad ra rin’ me yag e yafas ni manemus ngodad. Mu lemnag e pi flaab ni ke yog e Bible nra yag ngak e piin nra yag e re tow’ath nem nrib fel’ ngorad u Paradis u fayleng.

17, 18. Ra diin me mich u wun’dad nra yib e gapas nge pagan’ u gubin yang u fayleng?

¹⁷ Ra m’ay e kireb nge mahl, bugel nge cham. “Dab ki  n’uw nap’an me yan e piin nib kireb nga bayang; . . . machane piin ni yad mmunguy e bay ra pired u daken e nam u fithik’ e gapas.” (Psalm 37:10, 11) Ra aw e gapas ya ra ‘taleg Got e pi mahl ni yibe tay u fayleng i yan.’ (Psalm 46:9; Isaiah 2:4) Ra “mon’og e tin nib mat’aw . . . mi i par e fel’ rogon u n’umngin nap’an ni bay e pul ni be mat ramaen,” ni fan e re bugithin nem e ra par e gapas ni manemus!​—Psalm 72:7.

¹⁸ Piin ni yad ma liyor ngak Jehovah e yad ra par nib pagan’rad. N’umngin nap’an ni i fol piyu Israel rok Got kakrom e ur pared nib pagan’rad. (Levitikus 25:18, 19) Ku aram rogon e pagan’ nra tay e girdi’ u Paradis!​—Mu beeg e Isaiah 32:18; Mikah 4:4.

19. Ke diin ma kad nanged nra yoor e ggan u lan e bin nib beech e fayleng rok Got?

¹⁹ Dabki lich e ggan. I gaar e en ni yoloy e psalm: “Me par e nam nib sug ko grain; me sug daken yungi ted ko woldug.” (Psalm 72:16) Ra flaabnag Jehovah Got e girdi’ rok ni yad ba mat’aw ma ‘binaw e ra yib e ggan riy.’​—Psalm 67:6.

20. Mang fan nrayog ni nge pagan’dad nra paradis e fayleng ni ga’ngin?

²⁰ Ra paradis e fayleng ni ga’ngin. Yungi n’en ni ke kirebnag e girdi’ ni kireb e yira toy e naun ngay nib fel’ yaan ma yibe milay’nag. (Mu beeg e Isaiah 65:21-24; Revelation 11:18) Ra munmun ma fayleng ni ga’ngin e ra fel’ yaan me yoor e ggan riy nge bod fare gi milay’ nu Eden. Ma dabi pag Got nge dabi ‘gaman urngin ni be pi’ ngorad nge yan i aw ni ke fel’ u wun’rad.’​—Psalm 145:16.

21. Ra uw rogon thilin e girdi’ nge gamanman boch nga m’on?

²¹ Ra fel’ thilin e girdi’ nge gamanman. Gamanman  ni maloboch nge gamanman ni mongmor e ra ur abichgad u taabang. Mus ngak e bitir ndab ki tamdag ko gamanman nib ta k’ad.​—Mu beeg e Isaiah 11:6-9; 65:25.

22. Mang e ra buch ko m’ar?

²² Ra m’ay e m’ar. Nap’an nra paradis e fayleng ni Jesus e be gagiyegnag ma boor e maang’ang nra ngongliy ko tin ni i ngongliy u fayleng kakrom. (Matthew 9:35; Mark 1:40-42; John 5:5-9) Ngiyal’ nem e “dariy be’. . . ni bay ki yog nib m’ar.”​—Isaiah 33:24; 35:5, 6. 

23. Mang fan ni gad ba felfelan’ ni bay e fas ko yam’?

²³ Piin ni yad ba t’uf rodad ni kar m’ad e bay e athap rorad ko fas ko yam’. Urngin e girdi’ ni kar m’ad ni yad bay u laniyan’ Got e yad ra fas ko yam’. Be yog e Bible ni yira faseg e piin ni kar m’ad ni piin nib fel’ nge piin nib kireb.​—Acts 24:15; mu beeg e John 5:28, 29.

24. Uw rogon u wan’um e par u Paradis?

²⁴ Piin ni kar turguyed u wun’rad ni ngar filed murung’agen Jehovah Got ni En Tasunmiy, mar pigpiggad ngak e ri yad ra felfelan’ gabul nge langlath. Machane rib ga’ fan ni ngaud filed murung’agen Jesus Kristus ya ir e ra yib e pi flaab ney u daken.