«LE KʼIIN ka anunciartaʼab tsʼoʼok u expulsartaʼal u maas nojchil in hijoeʼ, tin wuʼuyaj pʼáat minaʼan u biilal in kuxtal. Jach maʼalob in biskinba kaʼach tu yéetel tsʼoʼoleʼ suuk k-beetik yaʼab baʼaloʼob junmúuchʼ. In hijoeʼ jach u tsʼaamaj kaʼach u yóol u meyajt Jéeoba, chéen baʼaleʼ chéen ka káaj u beetik baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ. In wataneʼ chéen sen okʼol ku beetik, tsʼoʼoleʼ teneʼ maʼ tin kaxtik bix in wáantik. Joʼopʼ tak k-tuklikeʼ maʼ maʼalob bix t-kaʼansiliʼ.» Lelaʼ letiʼe baʼax tu yaʼalaj Julian, juntúul taatatsiloʼ.

Le expulsionoʼ, ¿baʼaxten ku yeʼesik yaabiltaʼan máak wa yaʼab muʼyajil ku taasik? ¿Baʼaxten ku yaʼalik le Biblia kʼaʼabéet u expulsartaʼal máakoʼ? ¿Baʼaxten ku expulsartaʼal máak?

Kaʼapʼéel baʼax oʼolal ku expulsartaʼal juntúul j-jaajkunaj tiʼ Jéeoba. Yáaxeʼ tumen ku kʼebantal tu táan Dios. U kaʼapʼéeleʼ tumen maʼ tu arrepentir.

Jéeobaeʼ u yojel j-kʼebanoʼon, chéen baʼaleʼ u yojel xan jeʼel u páajtal k-beetik le baʼaxoʼob ku yaʼalikoʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalikeʼ maʼ unaj k-núupkʼebantaliʼ, maʼ unaj k-adorartik imagenoʼobiʼ, maʼ unaj k-ookoliʼ, maʼ unaj k-tuusiʼ, maʼ unaj k-kíimsik k-éet máakiliʼ mix k-táakpajal tiʼ espiritismo (1 Cor. 6:9, 10; Apo. 21:8).

Le baʼaxoʼob ku yaʼalik Diosaʼ maʼ talamtakiʼ yéetel ku kanáantkoʼon utiaʼal maʼ k-muʼyaj. ¿Máasaʼ tuláakloʼon k-kʼáat kajtal yéetel máaxoʼob utsoʼob, maʼatech u yookoloʼob yéetel maʼatech u tuusoʼob? Bey le máaxoʼob yanoʼob ichil u kaajal Jéeobaoʼ, lelaʼ ku yilik u beetkoʼob tumen le ka okjaʼanajoʼobeʼ tu yaʼaloʼob tiʼ Jéeoba yaan u beetkoʼob tuláakal le baʼax ku kʼáatikoʼ.

Yaan horaeʼ ku kʼebantal máak kex maʼ u yóoliliʼeʼ. Ken úuchuk lelaʼ, ¿baʼax ku beetaʼal? Úuchjeakileʼ anchaj máaxoʼob úuchtiʼob lelaʼ, chéen baʼaleʼ perdonartaʼaboʼob tumen Dios. Juntúul tiʼ letiʼobeʼ David. Kex núupkʼebanchaj yéetel tu kíimsaj juntúul máakeʼ, le profeta Natanoʼ tu yaʼalajtiʼeʼ tsʼoʼok u perdonartaʼal u kʼebanoʼob tumen Jéeoba (2 Sam. 12:13).

¿Baʼaxten perdonartaʼabi? Tumen Davideʼ jach tu jaajil u yóol arrepentirnaji (Sal. 32:1-5). Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ wa ku kʼebantal juntúul j-Jaajkunaj, pero ku arrepentir yéetel ku xulik u beetik baʼax kʼaaseʼ maʼ tu expulsartaʼal (Hech. 3:19; 26:20). Chéen baʼaleʼ wa maʼ tu arrepentireʼ, le ancianoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal le comité judicialoʼ yaan u expulsartikoʼob.

Maʼ xaaneʼ yaan máax jeʼel u tuklikeʼ jach kʼasaʼan u kaajal Jéeoba ikil u expulsartik juntúul sukuʼun, maases wa jach ku biskuba máak yéetel le máax expulsartaʼaboʼ. Chéen baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le expulsionoʼ ku yeʼesik yaabiltaʼan máak.

Jesuseʼ tu yaʼaleʼ le baʼaloʼob maʼalobtak ku beetik máakoʼ ku yeʼesik yaan u naʼat (Mat. 11:19). Yaʼab  utsiloʼob ku taasik u expulsartaʼal le máaxoʼob maʼatech u arrepentiroʼoboʼ, le oʼolaleʼ le expulsionoʼ maʼ junpʼéel baʼal kʼaasiʼ. Koʼox ilik óoxpʼéel utsiloʼob ku taasik.

Ku yáantaj utiaʼal maʼ u yúuchul tʼaan kʼaas tiʼ Jéeoba. Toʼoneʼ kʼaj óolaʼanoʼon bey j-jaajkunajoʼob tiʼ Jéeobaeʼ, le oʼolal jeʼel baʼalak ka k-beeteʼ jeʼel u beetik u yúuchul tʼaan maʼalob wa kʼaas tiʼ Jéeobaeʼ (Isa. 43:10). Lelaʼ jeʼel u páajtal k-ketik yéetel bix u portarkuba juntúul hijotsileʼ, jeʼel u beetik u yúuchul tʼaan maʼalob tiʼ u taataʼobeʼ wa kʼaas. Tu kʼiiniloʼob Ezequieleʼ, le kaajoʼob yaan naatsʼ tiʼ Israeloʼ u yojloʼobeʼ Jéeoba u Dios le israelitaʼoboʼ (Eze. 36:19-23). Teʼ kʼiinoʼobaʼ bey xan k-ilaʼaloʼ, tumen le máakoʼoboʼ u yojloʼobeʼ Jéeoba k-Dios. Le oʼolal unaj k-ilik k-beetik baʼaloʼob maʼalobtak.

Wa k-beetik baʼax kʼaaseʼ yaan k-pʼatik kʼaasil u kʼaabaʼ Jéeoba. Le oʼolal le apóstol Pedrooʼ tu yaʼalaj: «Maʼ unaj a chaʼikeʼex a controlartaʼaleʼex tumen le tsʼíibolaloʼob yaanteʼex kaʼach táanil tiʼ a kʼaj óoltikeʼex Diosoʼ. Baʼax kʼaʼabéet a beetkeʼexeʼ a pʼáatleʼex santoil tiʼ tuláakal baʼal, tumen le Máax tʼaneʼexoʼ santo, tsʼoʼoleʼ tsʼíibtaʼan: ‹Teʼexeʼ unaj a pʼáatleʼex santoil, tumen teneʼ santoen›» (1 Ped. 1:14-16). Jeʼex túun k-ilkoʼ jach unaj k-kanáantik baʼaxoʼob k-beetik.

Chéen baʼaleʼ wa juntúul j-Jaajkunaj suuk u beetik baʼax kʼaaseʼ, yaan u kʼuchul u kʼiinil u yojéeltaʼal tumen le máaxoʼob kʼaj óoltmiloʼ. Wa ku yúuchul lelaʼ ku expulsartaʼal utiaʼal u yeʼesaʼal tu kaajal Jéeobaeʼ maʼatech u chaʼabal u yantal máaxoʼob beetik baʼaloʼob kʼaastak. Koʼox ilik junpʼéel ejemplo. Juntúul nojoch máakeʼ bin tiʼ junpʼéel u Najil Reino tu luʼumil Suiza, ka tu yaʼaleʼ u kʼáat u beetuba j-Jaajkunaj. ¿Baʼaxten? Tumen tu yaʼaleʼ juntúul u láakʼtsileʼ expulsartaʼab úuchik u núupkʼebantal, le oʼolaleʼ u kʼáat antal ichil junpʼéel religión tuʼux «maʼatech u chaʼabal u beetaʼal baʼax kʼaas».

Ku kanáantik le sukuʼunoʼob yaan teʼ múuchʼuliloʼ. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Corintooʼ sajbeʼentsil u pʼaʼatal ichil le múuchʼulil juntúul máax beetik baʼax kʼaasoʼ. Tu yaʼaleʼ jeʼex «junpʼíit levadura [...] ku beetik u líikʼil tuláakal harinaoʼ» le máax beetik baʼax kʼaasoʼ jeʼel u kʼaskúuntik u tuukul le máaxoʼob yaan teʼ múuchʼuliloʼ. Utiaʼal maʼ u yúuchul lelaʼ, le apostoloʼ tu yaʼalajtiʼob: «Jóoʼseʼex le kʼasaʼan máak ichileʼexoʼ» (1 Cor. 5:6, 11-13).

«Le kʼasaʼan máak» tu yaʼalaj le apóstol Pablooʼ núupkʼebanchaji tsʼoʼoleʼ maʼatech u taʼakik baʼax ku beetik. Yaʼab tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob kaʼach teʼ múuchʼuliloʼ joʼopʼ tak u tuklikoʼob maʼ kʼaas baʼax ku beetkiʼ (1 Cor. 5:1, 2). Wa ka pʼaʼatak kaʼach le kʼasaʼan máak teʼ múuchʼuliloʼ, maʼ xaaneʼ le sukuʼunoʼoboʼ jeʼel u káajal u núupkʼebantaloʼob jeʼex suukil kaʼach u beetaʼal tu kaajil Corintooʼ. Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ wa ku chaʼabal u yantal teʼ múuchʼulil juntúul máax ku beetik baʼax kʼaasoʼ, jeʼel u tuklaʼal tumen u maasil sukuʼunoʼob maʼ jach kʼaʼanaʼan u beetaʼal le baʼax ku yaʼalik Diosoʼ (Ecl. 8:11). Le máaxoʼob ku kʼebantaloʼob maʼ tu arrepentiroʼoboʼ «beyoʼob tuunichoʼob yanoʼob yáanal jaʼ» jeʼel u beetkoʼob u búulul wa u beetkoʼob u pʼáatal minaʼan u fe uláakʼ sukuʼunoʼobeʼ (Jud. 4, 12).

Ku kʼaʼajsik yiikʼ le máax kʼebanchajoʼ. Jesuseʼ tʼaanaj tiʼ juntúul xiʼipal tu pʼataj u yotoch ka tu xuʼuxupaj u herencia yéetel koʼoleloʼob. Pʼis úuchik u bin kʼaasil tiʼeʼ ka tu tsʼáaj cuenta maas maʼalob maʼ u pʼatik u láakʼtsiloʼob. Tu tsʼookeʼ le xiʼipaloʼ arrepentirnaji ka suunaj tu yotoch (Luc. 15:11-24). Le ka suunajeʼ yéetel kiʼimak óolal kʼaʼam tumen u taata. Le baʼax tu yaʼalaj Jesús yoʼolal le taatatsil tu yeʼesaj yaabilajaʼ, ku yáantkoʼon k-naʼat bukaʼaj u yaabiltmiloʼon Jéeoba. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Dioseʼ maʼ u kʼáat ka kíimik le máax tsʼoʼok u kʼebantaloʼ, baʼaxeʼ u kʼáat «ka u kʼex u kuxtal» (Eze. 33:11).

Jeʼex le xiʼipal tu pʼataj u láakʼtsiloʼoboʼ, le máaxoʼob ku expulsartaʼaloʼoboʼ ku pʼatik u láakʼtsiloʼob wa le múuchʼuliloʼ. Chéen baʼaleʼ ken máanak kʼiineʼ ku tsʼáaikoʼob cuenta maas maʼalob maʼ u pʼatkoʼob le múuchʼuliloʼ, le oʼolal ku kaʼa suutoʼob. Maʼ xaaneʼ yoʼolal le baʼax tu beetoʼoboʼ ku sen muʼyajoʼob yéetel ku kʼaʼajsikoʼob le bix kiʼimakil u yóoloʼob le tiaʼanoʼob ichil u kaajal Jéeobaoʼ. Ken u yuʼububaʼob beyaʼ ku arrepentiroʼob yéetel ku chʼaʼtuklik u suutoʼob.

 Utiaʼal ka arrepentirnak juntúul máax expulsartaʼaneʼ kʼaʼabéet u yeʼesaʼal yaabilaj tiʼ, pero kʼaʼabéet xan u yeʼesaʼaltiʼ nojoch kʼeban le baʼax tu beetoʼ. Le rey Davidoʼ tu yaʼalaj: «Wa ka u jatsʼen máax beetik baʼax maʼalobeʼ yaan in wilik táan u yeʼesikten nojoch yaabilaj. Wa ka u tsolten u nuʼukeʼ yaan in wuʼuyik bey kiʼibok aceite ku yáalal tin pooleʼ» (Sal. 141:5). Utiaʼal k-naʼatik le baʼax tu yaʼalaj Davidaʼ koʼox tuukul tiʼ junpʼéel ejemplo. Koʼox aʼalikeʼ táan u janal wa máax, chéen ken a wileʼ táan u kuʼupul u yiikʼ tumen ku tʼiʼilil u xéetʼ bakʼ tu kaal. Techeʼ ka wilkeʼ maʼ tu páajtal mix u tʼaan. Wa maʼ tu séeb áantaʼaleʼ jeʼel u kíimileʼ. Chéen baʼaleʼ juntúul tiʼ u amigoʼobeʼ ku lajik u pachkab. Maʼ xaaneʼ yaj ken u yuʼubil u laʼajal pero jeʼel u salvartaʼal u kuxtaleʼ. Le rey David xanoʼ u yojel kaʼacheʼ kex jeʼel u yaatal u yóol ken tsoʼolok u nuʼuk tiʼeʼ wa ku yuʼubikeʼ jeʼel u bin utsil tiʼeʼ.

Yaan kʼiineʼ ku kʼaʼabéettal u expulsaʼartaʼal máak utiaʼal u arrepentir. U hijo le sukuʼun Julian t-aʼalaj tu káajbaloʼ, diez años expulsartaʼak ka tu xulaj u beetik baʼaxoʼob kʼaastak utiaʼal ka suunak teʼ múuchʼuliloʼ. Bejlaʼeʼ anciano, letiʼeʼ ku yaʼalik: «Yaʼab baʼaxoʼob tin muʼyajtaj yoʼolal le baʼaxoʼob tin beetoʼ. Le expulsionoʼ letiʼe baʼax kʼaʼabéetten kaʼachoʼ» (Heb. 12:7-11).

Kex ku taasik muʼyajil u expulsaʼartaʼal wa máaxeʼ jeʼel u yáantik máak utiaʼal ka u beet baʼax maʼalobeʼ. Chéen baʼaleʼ utiaʼal ka jóoʼsaʼak u yutsileʼ tuláakloʼon kʼaʼabéet k-áantaj.

Le ancianoʼoboʼ kʼaʼabéet u yilik u yeʼeskoʼob yaabilaj jeʼex Jéeoba ken u yaʼaloʼob tiʼ juntúul sukuʼun yaan u expulsartaʼal. Tsʼoʼoleʼ kʼaʼabéet u tsolkoʼob tiʼ yéetel yaabilaj baʼaxoʼob kʼaʼabéet u beetik utiaʼal u kaʼa kʼaʼamal teʼ múuchʼuliloʼ. Cada wa baʼax kʼiin xaneʼ le ancianoʼoboʼ kʼaʼabéet u bin u xíimbaltoʼob le máaxoʼob expulsartaʼanoʼob u kʼáat u kʼex u kuxtaloʼoboʼ. Ken u beetoʼobeʼ kʼaʼabéet u kʼaʼajsikoʼob tiʼob baʼax unaj u beetkoʼob utiaʼal u kaʼa suutoʼob. *

Le familiaoʼ ken u respetart le baʼax tu chʼaʼtuklaj le ancianoʼoboʼ ku yeʼesik u yaabiltmaj le múuchʼuliloʼ bey xan le máax expulsartaʼanoʼ. Julianeʼ ku yaʼalik: «Maʼ xuʼul in yaabiltik in hijoiʼ, pero xuʼul k-bisikba yoʼolal le baʼax tu beetoʼ».

Le sukuʼunoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ ku yeʼeskoʼob xan yaabilaj ken xuʼuluk u biskubaʼob yéetel le máax expulsartaʼanoʼ (1 Cor. 5:11; 2 Juan 10, 11). Ken u beetoʼob beyaʼ ku yáantajoʼob xan utiaʼal u respetartaʼal le baʼax ku yaʼalik Jéeoba ka beetaʼak tumen le ancianoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ yaan uláakʼ bix jeʼel u yáantajoʼobeʼ. Kʼaʼabéet u yáantkoʼob yéetel u yeʼeskoʼob yaabilaj tiʼ u láakʼtsilil le máax tsʼoʼok u expulsartaʼaloʼ tumen yaachajaʼan u yóoloʼob. Letiʼobeʼ maʼ expulsartaʼanoʼobiʼ le oʼolaleʼ maʼ unaj u xuʼulul k-bisikba tu yéeteloʼobiʼ (Rom. 12:13, 15).

Julianeʼ ku yaʼalik xan: «Le expulsionoʼ ku yeʼesik jach kʼaʼabéet u beetaʼal baʼax ku yaʼalik Jéeoba. U jaajileʼ ku taasik yaʼab muʼyajil pero ken tsʼoʼokkeʼ ku taasik yaʼab utsiloʼob. Wa maʼ in tratartik in hijo jeʼex u yaʼalik Jéeobaoʼ, bejlaʼa maʼ tu kaʼa suuteʼ».