Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

KAʼANS A PAALALEʼEX

¿Bix unaj k-kʼaʼajsik Jesucristo?

¿Bix unaj k-kʼaʼajsik Jesucristo?

Tu mesil diciembreeʼ tuláakal tuʼux ku tsʼaʼabal dibujoʼob yéetel muñecoʼob utiaʼal u kʼaʼajsaʼal Jesús le táant u síijiloʼ: chikúuntaʼan tiʼ junpʼéel pesebre, le nuʼukul tuʼux ku tsʼaʼabal kaʼach u yoʼoch le baʼalcheʼoboʼ. Baʼaleʼ ¿unaj wa k-kʼaʼajsik Jesús chéen bey juntúul chaambaleʼ?... * Utiaʼal k-ilik bix maas maʼalob ka k-kʼaʼajseʼ, koʼox tʼaan tiʼ baʼax úuch tiʼ junmúuchʼ j-kanan tamanoʼob táan kaʼach u máanskoʼob áakʼab teʼ kʼáaxoʼob yanoʼob naatsʼ Belenoʼ.

Teʼeloʼ chíikpaj juntúul angeleʼ ka tu yaʼalaj tiʼ le j-kanan tamanoʼoboʼ: «Tsʼoʼok u síijil juntúul a Salvadoreʼex, Cristo le Yuumtsiloʼ». Tu yaʼalaj xaneʼ «báatsʼtepʼtaʼan yéetel nookʼ, chikúuntaʼan teʼ tuʼux ku tsʼaʼabal u yoʼoch le baʼalcheʼoboʼ». Teʼ súutukoʼ chíikpaj xan yaʼab uláakʼ angeloʼobeʼ «ka joʼopʼ u kiʼikiʼtʼantkoʼob Dios».

¿Bix jeʼel a wuʼuyikaba wa ka yanakech kaʼach yiknal le angeloʼobaʼ?... ¡Le j-kanan tamanoʼoboʼ kiʼimakchaj u yóoloʼob! «Koʼoneʼex túun tak tu kaajil Belén —tu yaʼaloʼob—, ka k-il le baʼax tsʼoʼok u yúuchloʼ, le baʼax tsʼaʼab k-ojéelt tumen Jéeobaoʼ.» Ka kʼuchoʼobeʼ «tu yiloʼob María yéetel José, bey xan le chaambal chikúuntaʼan teʼ tuʼux ku tsʼaʼabal u yoʼoch le baʼalcheʼoboʼ».

Ka tsʼoʼokeʼ kʼuch xan uláakʼ máakoʼob Belén. Le ka aʼalaʼabtiʼob tumen le j-kanan tamanoʼob baʼax úuchoʼ jach kiʼimakchaj u yóoloʼob. Techeʼ ¿maʼ wa kiʼimak xan a wóoliʼ?... Toʼon k-yaabiltmaj Dioseʼ kiʼimak k-óol, baʼaleʼ koʼox ilik baʼaxten yaʼab máakoʼob kiʼimakchaj u yóoloʼob úuchik u síijil Jesús. Utiaʼal leloʼ, koʼox tʼaan tiʼ baʼax úuch táanil tiʼ u tsʼoʼokol u beel María.

Juntéenjeakeʼ xíimbaltaʼab María tumen juntúul ángel ku kʼaabaʼtik Gabriel. Aʼalaʼabtiʼeʼ yaan u yantal juntúul u chaambal kun «kʼuchul u beetuba nojchil, yéetel yaan u yaʼalaʼaltiʼ u Paal le j-Sen Kaʼanaloʼ»; tsʼoʼoleʼ «yaan xan u gobernar bey Rey» utiaʼal mantatsʼeʼ.

Maríaeʼ maʼ u yojel bix kun úuchul leloʼ, tumen minaʼan u yíicham. Gabriel túuneʼ tu yaʼalaj: «U páajtalil le j-Sen Kaʼanaloʼ yaan u pixkech yéetel u boʼoy», yéetel «le chaambal kun síijiloʼ yaan u yaʼalaʼaltiʼ kiliʼich, u Paal Dios». Dioseʼ tu tsʼáaj u kuxtal u paal tu jobnel María utiaʼal ka síijik bey juntúul chaambaleʼ. ¡Junpʼéel nojoch milagro!

¿A wilmaj wa u dibujoil le óoxtúul «reyes magos» yiknal Jesús le táant u síijiloʼ?... Utiaʼal Navidadeʼ suuk u yilaʼal. Baʼaleʼ u jaajileʼ maʼ jach bey úuchikoʼ. Le «reyes magos» ku yaʼalaʼaloʼ astrologoʼob, máaxoʼob beetik baʼax u pʼekmaj Jéeoba. ¿Baʼax túun úuch le ka kʼuchoʼoboʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le ka ookoʼob teʼ najoʼ, tu yiloʼob tiʼ yaan le chan xiʼipal yéetel María u maamaoʼ». K-ilik túuneʼ le ka xíimbaltaʼab Jesuseʼ maʼ juntúul chaambal chikúuntaʼan tiʼ junpʼéel pesebreiʼ, baʼaxeʼ juntúul «chan xiʼipal» tiaʼan yéetel José bey xan yéetel María tiʼ junpʼéel najeʼ.

¿Bix kaxtaʼabik Jesús tumen le astrologoʼoboʼ?... Junpʼéel «estrella» eʼestiʼob u bejil utiaʼal u binoʼob Belén, baʼaleʼ yáax táanileʼ bisaʼaboʼob Jerusalén yiknal rey Herodes. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Herodeseʼ u kʼáat kaʼach u kaxt Jesús utiaʼal u kíimse. Beoraaʼ tukle: ¿Máax ta tʼaan beet u chíikpajal le estrella bis le astrologoʼob yiknal Herodesoʼ?... Maʼ Jéeoba Diosiʼ, baʼaxeʼ u enemigo: Satanás le Kʼaasilbaʼaloʼ.

Bejlaʼeʼ Satanaseʼ u kʼáat ka kʼaʼajsaʼak Jesús chéen bey juntúul chaambaleʼ. Baʼaleʼ Gabrieleʼ tu yaʼalaj tiʼ Maríaeʼ Jesuseʼ yaan u «gobernar bey Re[yeʼ]» yéetel «u Reinoeʼ mix bikʼin kun xuʼulul». Bejlaʼeʼ Jesuseʼ juntúul Rey tiaʼan teʼ kaʼanoʼ; maʼ kun xáantaleʼ yaan u xuʼulsik u enemigoʼob Dios. Bey unaj k-kʼaʼajsik Jesusoʼ yéetel letiʼe baʼax unaj k-tsʼáaik u yojéelt le máakoʼoboʼ.

^ xóot’ol 3 Wa táan a xokik u yuʼub juntúul chan paaleʼ ken a wil óoxpʼéel puntoseʼ chaʼa u núukik le kʼáatchiʼoʼ.